Met snellere diagnose en betere muggenvallen hopen malariabestrijders snel terrein te winnen.
Ondanks voorzichtige tekenen van afname is de wereldwijde strijd tegen malaria nog lang niet gestreden. Toch is er hoop, want twee pas verschenen onderzoeken geven nieuwe richting aan de bestrijding van deze vaak dodelijke infectieziekte; de een door snellere diagnose en de ander door effectievere muggenvallen.
In één adem
Wat malaria zo gevaarlijk maakt, is de snelheid waarmee het zich kan verspreiden. Dit komt onder andere door de eerder aangetoonde aantrekkingskracht van patiënten op malariamuggen. Hoe deze aantrekkingskracht precies werkte, was nog niet bekend. Tot nu, want Audrey R. Odom van Washington University School of Medicine en haar collega’s hebben aangetoond dat de eencellige malariaparasiet – de verwekker van malaria – zogenaamde terpenen uitscheidt; chemische stofjes waar de malariamug op afkomt.
De ontdekking van de aantrekkingskracht van deze stofjes kan een toegangspoort zijn naar een nieuwe manier om malaria bij mensen vast te stellen, schrijven de onderzoekers in mBio, het online tijdschrift van de American Society for Microbiology. “Wij willen weten of we de terpenen kunnen detecteren in de adem van kinderen met malaria, want als dat zo is, hebben we een veel eenvoudigere diagnosemethode dan een bloedtest”, aldus Odom. Eenvoudig betekent in dit geval sneller en dat houdt in dat verspreiding zou kunnen worden afgeremd.
Malariamuggen lokken
Een andere manier om verspreiding van malaria te beperken, is het vangen van de malariamuggen en het liefst voordat het vrouwtje haar eitjes legt. In het kader hiervan ontdekte Jenny Lindh, onderzoeker van het Zweedse KTH Royal Institute of Technology, ook een stofje dat de muggen aantrekt: cedrol. In het tijdschrift Malaria Journal schrijven Lindh en haar collega’s dat zodra een muggenvrouwtje klaar is om haar eitjes te leggen, zij onder andere op de geur van deze stof afgaat. “Dit is een grote ontdekking, want met behulp van cedrol kunnen we malariamuggen naar een muggenval toe lokken en voorkomen dat zij zich voortplanten”, zegt Lindh.
De maatregelen tegen de verspreiding van malaria die zo Odom en Lindh hier beschrijven, zijn veelbelovend voor de lokale bevolking in malariagebieden zoals Afrika. Maar een vaccin om een malaria-infectie mee te voorkomen, zou natuurlijk helemaal mooi zijn. Hierover sprak Else Bijker tijdens de zesde editie van KIJK Live! Bekijk hier het filmpje van haar presentatie.
Bronnen: mBio® via American Society for Microbiology, ScienceDaily (I), Malaria Journal via BioMed Central, ScienceDaily (II)