Deze week was het eindelijk zover: deeltjes botsten op elkaar in de LHC met de hoogste energie ooit.
Rond Pasen was de LHC groot in het nieuws: toen zou ‘s werelds grootste deeltjesversneller zijn ‘aangezet’. Maar, zoals we toen al schreven: van botsingen tussen deeltjes was op dat moment nog geen sprake. Afgelopen woensdag was dat wel het geval. Toen werden de twee deeltjesbundels die in tegengestelde richting door de 27 kilometer lange, cirkelvormige LHC-tunnel schieten voor het eerst met recordenergie met elkaar in botsing gebracht.
De energie per deeltjesbundel bedraagt nu 6,5 tera-elektronvolt (TeV). Dat leidt tot een botsingsenergie van 13 TeV – bijna het dubbele van de botsingsenergie van 8 TeV die de LHC haalde in 2012. Daarmee heeft de deeltjesversneller een heel nieuw gebied betreden, waar zich hopelijk ook nieuwe natuurkunde schuilhoudt.
Nog geen nieuwe deeltjes
Dat betekent overigens niet dat we nu volgende week nieuwe deeltjes mogen verwachten. Momenteel betreft het nog een beperkt aantal testbotsingen, bedoeld om de systemen te testen die de machine en de detectors beschermen tegen deeltjes die ‘weglekken’ uit hun bundels. Ook moeten de verschillende experimenten die de botsingen moeten waarnemen nog optimaal worden afgesteld.
In juni zullen naar verwachting wél de eerste physics collisions plaatsvinden; veel meer botsingen tussen deeltjes, die echt bedoeld zijn om natuurkundige waarnemingen aan te doen. En ook dan is er nog wat geduld nodig. “We verwachten máánden aan data nodig te hebben om iets nieuws te kunnen zien”, zegt de bij het LHC-experiment CMS betrokken deeltjesfysicus Freya Blekman.
Botsingen bij een recordenergie van 13 TeV, gemeten door het LHC-experiment CMS. Bovenaan de pagina: botsingen bij 13 TeV, zoals gemeten door het experiment LHCb.
Lees meer over de verbeteringen die de afgelopen jaren in de LHC zijn aangebracht, en een voorbeeld van een nieuw deeltje dat de new and improved LHC zou kunnen ontdekken.
Beeld: LHCb, CMS