Een Amerikaanse deskundige beweert dat we nog steeds niet goed weten hoe met een vloedgolf om te gaan.

Volgens tsunami-expert Emile Okal van de Northwestern University in de Verenigde Staten hebben we weinig geleerd van tsunami’s zoals in 2004, die zorgde voor honderdduizenden slachtoffers in Indonesië en omringende landen. Nog steeds zouden de waarschuwingssystemen en evacuatieprocedures niet goed werken.

Okal bestudeerde de impact van de beruchte vloedgolf van 2004 en nog eens zestien tsunami’s die sindsdien in verschillende landen volgden. Ook keek hij naar de waarschuwingen die eraan vooraf gingen, hoe het volk hierop reageerde en wat de rol van wetenschappers en leiders was.

Bewust genegeerd

De mate waarin al deze betrokkenen correct handelden en zo levens wisten te besparen, verwerkte hij in zijn zogenoemde ‘kennisindex’ die hij vervolgens toepaste op alle van zijn onderzochte tsunamigevallen. “Ik zag dat de maatregelen die zijn genomen bij de zeventien laatste tsunami’s heel erg uiteen liepen. Sinds de ramp van 2004 is er dan ook geen blijvende verbetering te zien in de omgang met vloedgolven, ook niet in gebieden die extra gevoelig zijn voor dit soort catastrofes”, stelt Okal.

De 2004-tsunami in de Indische Oceaan scoort het slechts volgens Okals index. Hij schrijft dit toe aan het destijds uitblijven van enig waarschuwingssignaal. De Thaise overheid zou de naderende golf zelfs bewust hebben genegeerd om toeristen niet te verjagen. Dat de tsunami die het Japanse Tohoku in 2011 raakte en ontaardde in een kernramp zou volgens Okal ook minder ernstige gevolgen hebben gehad als er beter op de risico’s was geanticipeerd. Ook deze aanpak scoort dus slecht.

Verkeerd spoor

Het gebied dat het beste scoort volgens de kennisindex is dat van de Salomonseilanden. Deze in het westen van de Grote Oceaan gelegen eilandengroep werd in 2007 en 2013 getroffen door flinke tsunami’s. De eerste keer stond het leven van zo’n 30.000 mensen op het spel, maar er vielen vanwege het goede evacuatieplan ‘slechts’ 52 doden. Bij een vergelijkbare golf die vier jaar later aan wal kwam, vielen er nog maar tien slachtoffers.

Ondanks enkele positieve geluiden herkent Okal geen wereldwijde verbetering in de reactie op naderende tsunami’s. Volgens hem valt er nog veel te winnen door bijvoorbeeld betere voorlichting te geven aan bewoners van risicogebieden. Daarnaast geeft hij de wetenschap nog even een standje. Die zou op het verkeerde spoor zitten wat betreft de plekken waar tsunami-veroorzakende aardbevingen ontstaan.

Bronnen: Philosophical Transactions of the Royal Society A, Northwestern University via EurekAlert!

Beeld: Ophelia Jane Julia/CC BY-SA 2.0