Hoewel het aanlokkelijk is te geloven dat in de huidige tijd mensen lijden aan structureel slaapgebrek, blijken hedendaagse jager-verzamelaars niet meer te slapen dan wij.

De chronische vermoeidheid waar menig mens aan lijdt, wordt vaak neergezet als een product van de moderne samenleving. Flikkerende beeldschermen, lange werkdagen, cafeïne, stress en kunstmatig licht zouden verantwoordelijk zijn voor een nachtrust die uit balans is. Maar uit recent onderzoek zou blijken dat onze voorouders evenmin de acht uur slaap per nacht haalden die ons nu op het hart wordt gedrukt.

6,5 uur

Om inzicht te krijgen in het slaappatroon van onze voorgangers, bestudeerden wetenschappers van de Universiteit van Californië drie hedendaags jager-verzamelaar samenlevingen: de Hadza in Tanzania, de San in Namibië en de Tsimane in Bolivia. Deze volkeren, afgesloten van de moderne maatschappij en al haar afleidingen, zouden dezelfde slaappatronen moeten vertonen als de mensen zo’n 10.000 jaar geleden.

Wat de Amerikaanse onderzoekers hebben ontdekt, haalt veel van onze clichés over jager-verzamelaars onderuit. Gemiddeld bleken de bestudeerde mensen iets minder dan 6,5 uur per nacht te slapen, geen dutjes te doen en niet – zoals vaak verondersteld – naar bed te gaan zodra de zon onder is. Evenmin slapen ze efficiënter, zo bleek. De Hadza, San en Tsimane liggen gemiddeld 6,9 tot 8,5 uur per nacht in bed en halen daar dus 6,5 slaap uit. Verhoudingsgewijs lijkt dat sterk op onze slaapefficiëntie.

Verschillen

Toch bestaan er ook verschillen tussen het slaapgedrag van de jager-verzamelaar en de moderne mens. Zo slapen de bestudeerde volkeren ’s winters een uur meer dan in de zomer. Dat heeft weinig met de zon van doen; ze staan immers op voordat het licht is en gaan te bed uren nadat het al donker is geworden. Waarschijnlijker is dat temperatuur de slaapduur van de jager-verzamelaar beïnvloedt.

Een ander belangrijk verschil is dat zeer weinig jager-verzamelaars lijden aan chronische slapeloosheid, iets waar zeker 20 procent van de Amerikanen mee kampt. Onze voorouders mogen dan niet meer hebben geslapen dan wij, een beetje meeleven met de seizoenen kan je nachtrust dus wel ten goede komen.

Bronnen: Cell, Cell Press via EurekAlert!, The Washington Post