Veel wezens uit de diepzee zien er zo bizar uit dat je ze zonder lsd nooit zelf had kunnen bedenken. Drie voorbeelden, met fascinerende filmpjes.

1. De Atolla-schijfkwal

Hoewel rood in het dierenrijk wordt geassocieerd met ­gevaar, is het in de diepzee juist een schutkleur. Dus waar de Atolla-schijfkwal op de foto linksboven een opvallende verschijning is, blijft hij in het duister van de diepzee ­ongezien. Mocht Atolla toch een inktvis of octopus op zijn nek krijgen, dan wijzigt hij radicaal van tactiek door pulserend blauw licht uit te zenden. Hiermee vestigt de kwal de aandacht op zich, in de hoop dat een nog groter roofdier zijn kant op komt om zijn aanvaller op te peuzelen. Een ingenieus inbraakalarm, dus. Ook onder water geldt: wie niet sterk is, moet slim zijn.

Filmpje van een Atolla-kwal in actie:

Filmpje waarin wetenschappers een reuzeninktvis lokken door het ‘inbraakalarm’ van de Atolla na te doen:

2. Vampierinktvis uit de hel

Zijn officiële naam is Vampyroteuthis infernalis, oftewel ‘vampierinktvis uit de hel’. Maar dat is eigenlijk te veel eer voor dit relatief vreedzame diepzeedier ter grootte van een voetbal, dat 300 miljoen jaar geleden al in nagenoeg dezelfde vorm in de diepzee rondzwom. Het eet onder meer kleine garnalen en kreeftachtigen, die het dier vangt in het paraplu-achtige web onderaan zijn lichaam. Daarnaast voedt de inktvis zich met ‘mariene sneeuw’: schilfertjes van dode zeedieren, poep, eitjes en slijmdraden, die hij opvangt met een draadachtige arm die hij achter zich aan sleept.

Filmpje van een zwemmende vampierinktvis, van commentaar voorzien door marien bioloog Henk-Jan Hoving:

3. Zeevarken

Niet bepaald moeders mooiste, het zeevarken. Net als zijn evenknie op land houdt hij ervan om in de bodem te wroeten. Dit mariene exemplaar heeft echter geen ogen en wordt niet groter dan 15 centimeter. Zeevarkens planten zich voort door sperma en eitjes buiten hun lichaam los te laten, in de hoop dat ze in de waterkolom met elkaar in botsing komen. De diertjes grazen vaak in omvangrijke ‘kuddes’, onder meer om de kans op toevalstreffers bij de bevruchting te vergroten.

Bekijk het filmpje True facts about the sea pig:

Meer bizarre diepzeedieren vind je in KIJK 5/2014! Dit nummer ligt in de winkel van 3 tot en met 30 april.

Meer informatie:

• MBARI Image Gallery – Animals
• NRC: Zee-egels en zeelelies dansen dodelijke tango
• YouTube: Cephalopod video – Stauroteuthis syrtensis

Beeld: 2002 MBARI