Woestijnvorming is wereldwijd een van de grootste ecologische rampen. Met baanbrekende technieken wordt geprobeerd om de woestijn een halt toe te roepen. De wetenschap kijkt kritisch mee.

Het Lössplateau in China stond bekend als een opgegeven gebied. Duizenden jaren lang spoelden hevige regens de bodem van de hellingen, waardoor er niets kon groeien en een dor, droog en braakliggend landschap overbleef. Het weggespoelde materiaal kwam in de Gele Rivier terecht, waar het de rivierbedding ophoogde en de vele overstromingen veroorzaakten waaraan de rivier zijn bijnaam ‘China’s Verdriet’ te danken heeft.

In 1994 besloot de Chinese overheid tot enkele drastische maatregelen om het gebied te redden. Er werden bomen geplant in plaats van gekapt, er mocht niet meer op steile hellingen worden geboerd en er kwam een tijdelijk begrazingsverbod. Tien jaar later was het Lössplateau onherkenbaar veranderd. Op de plaats waar je eerst alleen dorre woestijn zag, glinsterde een groene oase.

Wereldwijd zijn er talloze gebieden zoals het Lössplateau: potentieel vruchtbare grond die door verkeerd landgebruik of onder invloed van het klimaat verpieteren tot droge en dorre gebieden waar niets meer groeit. Milieuwetenschappers zien verwoestijning als een van de grootste ecologische rampen. Een kwart van het aardoppervlak is al uitgedroogd en daar komt jaarlijks een slordige 120.000 vierkante kilometer bij, een gebied bijna drie keer zo groot als Nederland. Via droogte, armoede en hongersnood heeft verwoestijning directe gevolgen voor zo’n 250 miljoen mensen. Maar de hele planeet ondervindt er ook last van, aangezien met het verdwijnen van vegetatie een belangrijke opslagplaats voor koolstofdioxide verloren gaat.

Wetenschappers en klimaatingenieurs zoeken hard naar oplossingen om het proces terug te draaien. Een van hen is de Nederlandse kunstenaar en voormalig wildparkbeheerder Peter Westerveld. Drie jaar geleden presenteerde hij tijdens een TEDx-lezing in Amsterdam een daar enthousiast ontvangen methode om de Sahara te vergroenen en de droogte in Afrika op te lossen.

Dit is het begin van een artikel, te vinden in KIJK 5/2013. Dit nummer ligt in de winkel van 5 april tot en met 3 mei.

Het TEDx-Amsterdam-praatje van Peter Westerveld:

Trailer van de Naga Foundation, mede opgericht door Peter Westerveld:

Meer informatie:

• Naga Foundation
• Desire Project: Project Information
• Tegenlicht: Groen goud
• Max Rietveld: Complexe aarde en de toekomst: kantelpunten in ecosystemen en klimaat? (PDF)

Tekst: Abhinabha Tangerman

Beeld: EPA/ANP