Meertaligheid heeft een goed imago. Het spreken van twee of drie talen zou allerlei voordelen opleveren. Maar is dat echt zo? En maakt het uit welke talen je dan spreekt?

Hoeveel talen spreek jij? Waarschijnlijk wordt die vraag regelmatig gesteld – tijdens sollicitatiegesprekken, bij eerste dates, of zelfs al op het schoolplein. Veel kinderen groeien immers meertalig op. Soms omdat de ouders uit twee verschillende landen komen, soms omdat er thuis een andere taal wordt gesproken dan op school, soms als voorbereiding op het leven in een geglobaliseerde wereld, en soms omdat het gewoon fijn is om de buren in het lokale dialect te kunnen groeten. Elke meertalige opvoeding is uniek, maar meertaligheid zelf is dat niet: volgens sommige schattingen spreekt zo’n 80 procent van de wereldbevolking twee of meer talen. Dat geldt ook als je die extra taal later hebt geleerd, en je hoeft je verschillende talen niet vloeiend te beheersen om toch als meertalig te tellen.

Vooroordelen

Ook in Nederland komt meertaligheid veel voor. In 2021 publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek daar nog cijfers over. Uit een steekproef onder 7500 vijftienplussers bleek dat ongeveer 76 procent thuis vooral Nederlands spreekt – maar dat de rest dus een regionale taal als Fries of Limburgs (10,2 procent), een dialect als Tilburgs of Kennemerlands (5,4 procent), of een andere taal als Engels of Turks (8,2 procent) gebruikt. De percentages mensen die andere talen wel spreken en beheersen maar niet als voertaal gebruiken, liggen uiteraard nog hoger.

Toch is de ene soort meertaligheid de andere niet. Veel mensen lijken bijvoorbeeld positiever over een meertalige opvoeding Nederlands-Engels of Nederlands-Duits dan over een meertalige opvoeding Nederlands-Marokkaans of Nederlands-Limburgs. Dat komt misschien deels door vooroordelen of associaties die we hebben bij bepaalde talen of bij de sprekers daarvan, maar toch is er wel een interessante vraag bij te stellen: als we puur met een taalkundige blik kijken, zijn sommige talen dan ‘geschikter’ als tweede taal dan andere?

Dit is het begin van het artikel over meertaligheid dat te vinden is in KIJK 2/2023. Deze editie ligt in de winkel vanaf 19 januari tot en met 22 februari.

Meer informatie:

• Universiteit van Amsterdam: Effectiever communiceren door meertaligheid
• Rijksuniversiteit Groningen: De belangrijkste misverstanden over meertaligheid
• Dyslexie Centraal; Meertaligheid en dyslexie
• KIJK: Gullere donateurs door taalgebruik

Tekst: Rik Peters

Beeld: Shutterstock

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!