Wie dacht dat we in Nederland alleen wat jeuk en bulten aan een muggenbeet overhouden, heeft het mis. Met vliegtuigen en schepen liften steeds vaker uitheemse muggen mee. En die kunnen levensgevaarlijke ziektes overbrengen.

We weten al ruim een eeuw dat muggen ziektes zoals gele koorts en malaria kunnen overbrengen. Je zou dus verwachten dat we ons wel wapenen tegen invasies van exotische muggen die enge ziektes bij zich dragen. Niet dus. En dat terwijl er wel alarmerende signalen zijn.

Zo deed zich gedurende de hete zomermaand augustus van 1999 in hartje New York een raar verschijnsel voor. In een zeer kort tijdsbestek werden 62 mensen, voornamelijk ouderen, ernstig ziek door een aandoening die nog het meest leek op encefalitis (hersenontsteking). Zes van hen stierven. Het enige wat deze patiënten gemeen hadden, was dat ze veel warme zomeravonden buitenshuis hadden doorgebracht.

Bovendien stierven er ineens opvallend veel vogels, met name kraaien en huismussen. Toen ook paarden massaal het loodje legden, begon langzaam duidelijk te worden dat het hier om iets nieuws ging: een onbekend virus, dat je kon oplopen door de beet van een mug. Terwijl onderzoekers van de Centers for Disease Control and Prevention in Atlanta probeerden te achterhalen om welk virus het ging, gaf burgemeester Rudy Giuliani van New York het startsein om met behulp van helikopters de muggen met gif te gaan bespuiten. Toen bekend werd dat het hier ging om het West-Nijlvirus dat afkomstig was uit Afrika, brak er paniek uit en werd de politie ingezet om de orde te handhaven.

Dit is het eerste gedeelte van een artikel uit KIJK 6/2010, in de winkel van 6 mei t/m 2 juni. De tekst werd geschreven door medisch entomoloog Bart Knols, Ig Nobelprijswinnaar en auteur van het boek Mug. De fascinerende wereld van volksvijand nummer 1 (Nieuw Amsterdam, 2009).

Bart Knols over muggen:

Sites met meer informatie:

• www.tijgermug.info
• Centers for Disease Control and Prevention: Division of Vector-Borne Infectious Diseases
• Nieuw Amsterdam: pagina over Bart Knols’ boek

Beeld: James Gathany/CDC