De aapachtige voorouders van de mens kwamen miljoenen jaren geleden overeind en gingen rechtop lopen. Een tweebenig bestaan had nu eenmaal evolutionaire voordelen. Alleen zitten wij daardoor met een aantal ernstige ontwerpfouten in ons skelet.
Bekijk het skelet van een mens en een mensaap eens aandachtig van opzij. De ruggengraat van een chimpansee of een gorilla vormt een robuuste, gelijkmatige boog. Onze wervelkolom daarentegen is S-vormig. Vanaf het stuitbeen buigt hij naar achteren. En bovenaan, ter hoogte van onze borst, nijgt de constructie juist naar voren.
Het geheel oogt als een wankele blokkentoren. Maar die toren kan inveren en buigen. Deze constructie stelt ons in staat om de schokken in ons lichaam op te vangen die ontstaan als we op twee benen lopen of rennen.
De herschikking van sterke boog naar veerkrachtige stapel voltrok zich miljoenen jaren geleden in Afrika. Dat moet ons toen evolutionair gezien voordeel hebben opgeleverd, maar aan het voortbewegen op twee benen kleven ook forse nadelen. Bevolkingsonderzoek toont aan dat 80 procent van de Nederlanders boven de veertig minstens één keer in zijn leven problemen heeft gehad met de rug.
“Dan moet je concluderen dat er in dit deel van ons skelet fundamentele problemen zitten”, zegt Cumhur Öner, hoogleraar spinale chirurgie van het UMC Utrecht. “En die kun je alleen begrijpen wanneer je naar onze evolutionaire geschiedenis kijkt.”
Dit is het begin van een artikel, te vinden in KIJK 11/2013. Dit nummer ligt in de winkel van 20 september tot en met 17 oktober.
Filmpje van The Barefoot Professor:
Tekst: Michiel van Nieuwstadt
Beeld: 123RF