Apen verlenen elkaar gunsten, wolven werken sluw samen en pinguïns gunnen soortgenoten warmte, zien we in natuurdocumentaires. Maar wat eruitziet als slim, haast menselijk gedrag, heeft vaak een simpele verklaring.
Stel, op een dag heb je afspraken in Utrecht, Gouda, Tilburg, Amsterdam en Wageningen. De volgorde van je reis mag je zelf bepalen. Natuurlijk wil je niet te veel tijd en brandstof verspillen, dus wat is de kortste route? We hebben het hier over het handelsreizigersprobleem, een complex probleem waarbij ingewikkelde wiskunde komt kijken.
Dat zo’n probleem niet alleen door computers of slimme mensen kan worden opgelost, blijkt uit recent onderzoek in het tijdschrift PLOS Biology. Ook hommels weten het handelsreizigersprobleem op te lossen als ze meerdere bloemen in een veld bezoeken. Ze gebruiken een paar simpele regels, waardoor ze met een brein ter grootte van een speldenknop een heel eind komen.
Uit zulk onderzoek trekken biologen een belangrijke les: voor het vertonen van complex gedrag hebben dieren bar weinig hersencellen nodig. Steeds meer onderzoek toont aan dat ook dieren die we als slim beschouwen, zoals apen, wellicht minder denkwerk verrichtten dan we dachten. In plaats daarvan blijken de dieren simpele vuistregels te hanteren. Zo besparen ze energie en kostbare tijd die ze anders kwijt waren met denkwerk.
Dit is het begin van een artikel, te vinden in KIJK 6/2013. Dit nummer ligt in de winkel van 3 tot en met 30 mei.
Meer informatie:
- Coordinated Movements Prevent Jamming in an Emperor Penguin Huddle
- An Individual-Oriented Model on the Emergence of Support in Fights, Its Reciprocation and Exchange
- How simple rules determine pedestrian behavior and crowd disasters
Tekst: Ronald Veldhuizen
Beeld: Dr. Stephan Wolf/PLOS