De Toepolev Tu-95 is net zo’n volhouder als de Amerikaanse B-52. Vijfmaal moesten Nederlandse F-16’s vorig jaar uitrukken om deze Russische bommenwerpers te onderscheppen. Ooit waren deze Tu-95’s – Navo-bijnaam ‘Bear’ – belangrijke militaire symbolen van de Sovjet-Unie. En hun rol is nog lang niet uitgespeeld: Poetin wil de oude beren een rol laten spelen in zijn nieuwe, sterke Rusland.

‘Nederlandse F-16’s onderscheppen Russische bommenwerpers.’ In 2009 stond een dergelijke kop eenmaal in de kranten en op nieuwssites. In 2010 tweemaal. En in 2011 maar liefst vijfmaal. Een redelijke kans dus dat er dit jaar, tussen het moment dat deze KIJK naar de drukker gaat en de heuglijke dag dat hij op de mat ploft, alweer zoiets aan de hand is geweest.

Het gaat om F-16’s van de bases Leeuwarden of Volkel, die door het Air Operations Control Station in het Gelderse Nieuw-Milligen naar de Amsterdam Flight Information Region (FIR) worden gedirigeerd. Die FIR is de aan Nederland toegewezen zone van het NAVO-luchtruim. Hij beslaat behalve Nederland zelf een deel van de Noordzee, tot zo’n 125 kilometer richting Engeland en tot 200 kilometer ten noorden van de Waddeneilanden.

Daar, boven de Noordzee, onderscheppen de F-16’s de Russische toestellen. Hoewel, van een onderschepping in de klassieke zin van het woord, met veel wapengekletter of op z’n minst dreigementen, is geen sprake. Alles verloopt uitermate rustig en vriendelijk. In maart 2011 bijvoorbeeld vlogen onze F-16’s naar de rand van hun zone, waar Deense jachtvliegtuigen de Russen aan hen ‘overdroegen’. De Nederlandse vliegers begeleidden de Russische toestellen vervolgens naar de andere kant van hun zone, waar al Britse collega’s rondvlogen.

Door de forse snelheid van de betrokken vliegtuigen duurt zo’n affaire in ons deel van het NAVO-luchtruim hoogstens een kwartier. En er komt slechts een handjevol toestellen bij kijken: twee F-16’s en twee Russische Toepolev Tu-95’s. Maar die bommenwerpers zijn wel bijzonder grote jongens. De Tu-95 heeft een lengte van 49 meter en een spanwijdte van 50 meter. Zet er twee op een voetbalveld en het is vol. Helemaal leeg weegt hij 94.000 kilogram. Bij de start, met brandstof en wapens aan boord, kan dat zelfs 185.000 kilo zijn. Dit enorme gewicht wordt voortbewogen door vier gigantische motoren met elk twee propellers.

Dit is het begin van een artikel uit KIJK 6/2012, in de winkel van 4 tot en met 31 mei.

Dutch F-16s intercept Tu-95:

Wings of the Red Star: Tu-95! The nuclear Bear! (documentaire):

Meer informatie:

• Federation of American Scientists: Tu-95 Bear (Tupolev)
• Air & Space: The thin aluminum line – achtergrondinformatie over militaire vliegtuigen in de Koude Oorlog
• CNS: Russian strategic aviation begins regular longe-range flights – achtergrondinformatie over het beleid van Rusland
• Ministerie van Defensie: Verdediging Nederlands luchtruim

Tekst: Leo Polak

Beeld: USAF