De dood van een zware ster gaat vaak gepaard met een spectaculaire supernova. Maar er zijn óók sterren die simpelweg verdwijnen, zonder kosmisch vuurwerk. Naar zo’n mysterieuze unnova wordt naarstig gespeurd. Want wie een unnova vindt, is als allereerste getuige van de geboorte van een zwart gat.

Komen massieve sterren aan hun einde met een spectaculaire bang! of met een uitgeputte zucht? Zestig jaar geleden dachten astronomen dat de eerste optie het meest waarschijnlijk was. Als zij de kosmos afspeurden, zagen ze zo nu en dan een enorm heldere supernova verschijnen. Daarom leek het erop dat de supernova het standaard vaarwel van massieve sterren was.

Toch sluimert al jarenlang een alternatieve theorie. “Al zolang we supernova’s met de dood van sterren associëren, proberen astronomen te berekenen hoe deze explosies precies gebeuren. Maar tot nog toe zijn die berekeningen nooit succesvol. Op papier storten massieve sterren steeds zonder explosie in”, zegt astrofysicus Tony Piro, werkzaam aan het California Institute of Technology. “Zelfs sterren die we met onze telescopen zien ontploffen, verdwijnen op papier in het niet.”

De berekeningen zijn dus niet feilloos. Toch bevatten ze een kern van waarheid. De laatste sterrenadem hoeft namelijk niet per se een supernova te zijn. De ster kan ook nog eens flink inhaleren, voordat hij als een nachtkaars uitgaat.

Dit is het begin van een artikel te vinden in KIJK 3/2014. Dit nummer ligt in de winkel van 6 februari tot en met 5 maart. 

Meer informatie:

• Anne’s Astronomy news: The Birth of a Black Hole Not as Boring as Thought
• Cosmos Magazine: Looking for stars that vanish from the sky
• Discover Magazine: Runaway star

Tekst: Ans Hekkenberg

Beeld: NASA/ESA/JHU/R.Sankrit & W.Blair