Van rondjes draaien word je duizelig. Schaatsers en balletdansers willen natuurlijk niet potsierlijk op hun achterwerk belanden na een elegante pirouette, dus hoe voorkomen ze dat?

De duizeligheid komt door je evenwichtsorgaan. De drie halfcirkelvormige kanalen in je oor fungeren als een soort driedimensionaal assenstelsel. Als je in een bepaalde richting versnelt, komt de vloeistof in het corresponderende kanaal in beweging, waarna je hersenen het signaal doorkrijgen dat je je verplaatst. Maar dit slimme systeem is niet berekend op rondjes draaien. Stop je met draaien, dan blijft de vloeistof nog even doordraaien, terwijl je ogen al geen beweging meer registreren. Een discrepantie van jewelste! Het resultaat: duizeligheid en bijbehorend verlies van coördinatievermogen.

Balletdansers en kunstschaatsers gebruiken een techniek genaamd ‘spotting’ om dit effect te verkleinen. Ze kijken naar één punt totdat ze hun nek bijna verrekken, waarna ze heel snel hun hoofd rondzwaaien om weer naar hetzelfde punt te kunnen kijken.

Maar deze techniek biedt niet de enige verklaring voor hun standvastigheid. In 2013 ontdekten Britse onderzoekers dat de hersenen van balletdansers meetbaar aangepast zijn aan het draaien van pirouetjes. Het hersengebied dat de signalen vanuit de halfcirkelvormige kanalen verwerkt, is kleiner dan bij anderen. Dat betekent waarschijnlijk dat hun hersenen in de loop der jaren geleerd hebben om de signalen van het evenwichtsorgaan te negeren en meer op andere input te vertrouwen.

Daarnaast blijkt het gebied dat eventuele duizeligheid opmerkt verkleind te zijn. Dus als ze toch nog duizelig worden, dan hebben ze daar ook nog eens minder last van. Tip voor de minder getrainde pirouetteurs: draai eens een rondje de andere kant op.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl!

Wil je ook weten waarom je gaat wiebelen als je moet plassen? Ontdek het hier.

Tekst: Diana de Veld

Beeld: iStock