De Australische marketingpsycholoog Adam Alter waarschuwt in zijn boek Superverslavend voor een nieuwe gedragsverslaving: die aan de virtuele wereld van onze smartphone. KIJK sprak met hem in real life.
Je schetst een somber beeld van ons en het gebruik van onze mobieltjes. We gaan even advocaat van de duivel spelen: smartphones zijn toch ontzettend handig?
Dat is zo, maar niet al het schermgebruik is hetzelfde. Mensen zijn erg blij met een app die hen bijvoorbeeld helpt hun rekeningen te betalen, te ontspannen, te sporten of iets te leren. Maar de realiteit is dat we aan zulke apps maar negen minuten per dag besteden. Sociale media, nieuws- en datingapps slurpen veel meer van onze aandacht op: gemiddeld dertig minuten per dag. En aan die apps hebben we vaak juist een hekel. Die zouden we minder willen gebruiken, maar ze zitten zo vol met hooks dat je niet kunt stoppen. Er is steeds nieuwe content, die volledig op je is toegespitst, met de mensen met wie jij het meeste interactie hebt. Die interactie vraagt ook weer om je aandacht en geeft je steeds het gevoel van erkenning; er komen beloningsstofjes vrij. Maar echt bevredigend is het niet – we blijven hangen en voelen ons achteraf slecht dat we zoveel tijd hebben verspild.
Zijn wij nou zo verslavingsgevoelig of zijn die bedrijven nou zo slim?
Allebei. Ze weten precies wat onze zwakke plekken zijn. Ze weten dat als ze variabele beloningen geven, als je soms wint en soms verliest, het moeilijk is om de verleiding te weerstaan. Ze weten dat we doelen willen behalen, liefst steeds een beetje verder. Ze weten ook dat de sociale component het moeilijk maakt om te stoppen of niet te reageren als anderen op je rekenen.
Waarom wilde je dit boek schrijven?
Als gedragspsycholoog ontdekte ik dat ik veel tijd achter mijn laptop en telefoon doorbracht. Ik vond dat maar niks, maar ik kon er niet mee stoppen. Tien jaar eerder was er niets in mijn leven dat je daarmee kon vergelijken. We kenden verslaving aan alcohol en drugs, maar geen verslaving aan beeldschermen. Er was in die tijd iets veranderd. En wie kon ik daar beter over spreken dan de makers van deze producten? Ik nam aan dat zij die dingen zelf ook gebruikten en zouden vertellen hoe fantastisch ze waren. Toen stuitte ik op een interview van journalist Nick Milton met Steve Jobs, de grote man van Apple. Milton bracht een hele dag door bij Jobs thuis, niet lang voor zijn dood. Een van de laatste vragen die hij hem stelde, was een ogenschijnlijk onschuldige: ‘Wat vinden jouw kinderen van de iPad?’ Je verwacht dat Jobs zou zeggen: ‘They love it!’ Maar hij zei dat zijn kinderen de iPad niet gebruikten. Sterker nog: iPads waren bij hem thuis niet toegestaan. Een beetje zoals drugsdealers zeggen: ‘Don’t get high on your own supply.’ Ik was geïntrigeerd.
Dit is een fragment uit het interview te vinden in KIJK 10/2017. Deze editie ligt in de winkel vanaf 21 september tot en met 18 oktober.
Tekst: Jop de Vrieze en Zvezdana Vukojevic
Beeld: iStock
Meer informatie:
- YouTube: TED talk Adam Alter
- YouTube: Adam Alter – How to make an experience addictive
- The New York Times: Why we can’t look away from our screens
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!