Volgens Nederlandse onderzoekers zouden baby’s hun schattige geschater op latere leeftijd ‘afleren’ om zo plaats te maken voor spraak.

Er is weinig dat onze harten zo doet smelten als een schaterende baby. Dat onze lach een stuk minder aandoenlijk wordt naarmate we ouder worden, zou niet alleen te maken hebben met dat wij zelf onze ‘schattigheid’ verliezen. Baby’s zouden op een fundamenteel andere manier lachen dan volwassenen: zowel bij het in- als uitademen. Dat vertelden Nederlandse psychologen afgelopen week tijdens een meeting van de Acoustical Society of America in Canada.

Lees ook: Nederlandse baby’s lachen meer dan Amerikaanse

Adem in, adem uit

Psycholoog Disa Sauter (Universiteit van Amsterdam) bestudeerde samen met psychologen van de Universiteit Leiden en foneticus Bronwen Evans (University College London) film- en geluidfragmenten van 44 kinderen tussen de 3 en de 18 maanden. Jongere baby’s werden niet in het onderzoek meegenomen, omdat hardop lachen zich pas rond een leeftijd van zo’n 3 à 3,5 maanden ontwikkelt.

Ruim honderd psychologiestudenten beluisterden de fragmenten en bepaalden in welke mate het gelach in de clips tijdens het in- of het uitademen plaatsvond. Uit de data maakten de onderzoekers op dat de jongste baby’s zowel tijdens het in- als het uitademen lachten. De oudere baby’s leken vooral te lachen tijdens het uitademen – net als oudere kinderen en volwassenen dat doen.

Primaten

Anders dus dan volwassen mensen, menen de onderzoekers. Maar het gelach van jonge baby’s zou wel veel lijken op dat van andere primaten – jong en oud.

“Lachen is een de weinige aangeboren ‘klanken’ die het vocale repertoire van onze soort opmaken”, vertelt primatoloog Adriano Lameira (Universiteit van St Andrews). “Hoewel er meer dan 600 medeklinker- en 200 klinkerklanken zijn verspreid over alle talen, produceren alle mensen niet meer dan tien van die aangeboren klanken, zoals huilen, schreeuwen en natuurlijk lachen.”

“In dat opzicht zou het niet gek zijn dat pasgeboren baby’s lachen op een manier die lijkt op het ademhalingspatroon van andere primaten. Dit soort aangeboren klanken zijn evolutionair gezien namelijk vaak erg oud”, legt de onderzoeker uit. Wel meent Lameira dat alleen de lach van mensapen, onze naaste verwanten zoals de gorilla en de chimpansee genoeg op dat van ons lijkt om ze te kunnen vergelijken.

Ook deze gorilla lacht tijdens het in- en het uitademen, net als jonge kinderen – maar dan een stuk lager.

Spraak

Over waarom we op latere leeftijd vooral lachen tijdens het uitademen, zijn onderzoekers het niet eens. Volgens Sauter zou het te maken kunnen hebben met de ontwikkeling van spraak. Ook Lameira ziet dat als een mogelijkheid. “Ik was me er niet van bewust dat de manier van ademen verandert naarmate we ouder worden, maar het zou inderdaad te maken kunnen hebben met de invloed van gesproken taal”, vertelt hij.

Een manier om dit te onderzoeken zou volgens Lameira zijn door de lach bij kinderen te volgen samen met de ontwikkeling van taal.

Bronnen: Acoustical Society of America, EurekAlert!, Gizmodo

Beeld: Pixabay CC0, Cell Press Video/YouTube

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!