Wetenschapsjournalist en New York Times-columnist Carl Zimmer schreef een alomvattend boek over erfelijkheid. Hij schept een overzicht van de kennis die het veld van de genetica heeft opgeleverd, maar waarschuwt ook voor te veel nadruk op onze genen.

In uw boek stelt u dat we erfelijkheid veel te smal definiëren. Hoe zit dat?

Mensen stellen erfelijkheid bijna altijd gelijk aan DNA. Ze gaan ervan uit dat de enige connectie die je met je voorouders hebt in je genen moet zitten. Als je bijvoorbeeld zegt: ‘Ik moet het gen van opa voor kleurenblindheid hebben gekregen’, dan klopt dat. Maar het grootste deel van wat ons vormt, is niet toe te schrijven aan specifieke genen. Het is het gevolg van duizenden genen en de wisselwerking van die genen met de omgeving. En er zijn ook andere vormen van erfelijkheid. Cultuur bijvoorbeeld. Als we dat weglaten, negeren we een belangrijk deel van onze geschiedenis.

Sommige deskundigen stellen ook dat we af moeten van het idee dat ons DNA een ‘blauwdruk’ is. Wat vindt u daarvan?

Metaforen zijn erg belangrijk bij het schrijven over wetenschap. We hebben ze nodig om de essentie van ingewikkelde dingen uit te leggen. Maar ik denk dat metaforen ons in een heleboel problemen hebben gebracht. ‘Blauwdruk’ is inderdaad een verschrikkelijke metafoor. DNA is geen blauwdruk. Die metafoor wekt de indruk dat ons DNA één op één naar ons lichaam wordt vertaald. Dat je aan je DNA kunt aflezen wie je bent. Zo werkt DNA niet. Het bevat genen, en die coderen voor eiwitten en andere moleculen, maar hoe die genen worden aan- en uitgeschakeld hangt af van je ontwikkeling, je omgeving en veel andere factoren.

Wat zou een betere metafoor zijn voor DNA?

Een tijdlang was ik dol op de metafoor van het kookboek. Maar dat is hem ook niet. Ik denk dat we misschien gewoon meer moeten praten over wat DNA echt is en hoe het werkt. De natuur laat zich niet dwingen om zich te gedragen, zodat we haar kunnen samenvatten met een eenvoudige metafoor.

Dit is een fragment uit het interview te vinden in KIJK 7/2019. Deze (extra dikke!) editie ligt in de winkel vanaf 20 juni tot en met 17 juli.

Meer informatie:

• Center for Inquiry: The Powers, Perversions, And Potential Of Heredity | Carl Zimmer
• TEDx: (Some) EXTINCTION IS (not necessarily) FOREVER: Carl Zimmer
• Trouw: Genen gelden als de zegen en de vloek van onze voorouders. Ze zijn zoveel meer.

Tekst: Jop de Vrieze

Openingsbeeld: iStock/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!