Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) doet mee aan een onderzoek waarbij virtual reality (VR) wordt ingezet om fantoompijn te bestrijden.
Als enige in Nederland doet het UMCG mee aan dit internationale onderzoek. Doel is om nieuwe behandelingen van fantoompijn te testen. Een daarvan is het inzetten van virtuele en augmented reality (AR). De eerste resultaten van deze methode zijn voorzichtig succesvol te noemen.
Lees ook: Handprothese met ‘ogen’ ontwikkeld
Spookpijn
Fantoompijn treedt op bij mensen waarvan een lichaamsdeel is geamputeerd, bijvoorbeeld een arm of been. Nadat dit ledemaat is afgezet, kan iemand nog steeds een pijnsensatie ervaren. Fantoom betekent dan ook ‘spook’. Volgens het UMCG heeft 50 tot 85 procent van alle mensen die een amputatie hebben ondergaan er last van (gehad).
Mensen die al hun ledematen nog hebben, kunnen zich er natuurlijk weinig bij voorstellen, maar fantoompijn kan soms ondraaglijk zijn. Daarom wordt er naar verschillende behandelmethodes gekeken om de pijn zo tolerabel mogelijk te maken of, beter nog, geheel te laten verdwijnen. Een van die manieren is het inzetten van VR en AR.
Gefopt
De methode werkt als volgt: een proefpersoon zit voor een computerscherm waarop hijzelf is te zien met – in dit geval – een volledig arm dat dankzij VR is ‘teruggeplaatst’. Vervolgens moet de behandelde persoon de spieren aanspannen in de stomp (het overgebleven deel van het geamputeerde ledemaat) en denken aan bepaalde bewegingen, zoals de arm optillen, of zelfs bepaalde spellen uitvoeren.
De patiënt is zichtbaar op het computerscherm via een webcam. Een virtuele arm is toegevoegd aan het beeld (A). De positie van de virtuele arm wordt gevolgd met behulp van een marker (B). De patiënt oefent om de positie van de virtuele arm te laten overeenkomen met een arm op het computerscherm (C). De patiënt speelt een racespel (D). © UMCG
Artsen redeneren dat wanneer de virtuele arm op het scherm beweegt, de hersenen denken dat de arm echt reageert op de gegeven commando’s. In feite wordt het brein dus in de maling genomen, wat de fantoompijn sterk zou doen verminderen of zelfs wegnemen.
Onderstaand filmpje van RTL Nieuws laat zien hoe de behandeling werkt. George Borgman, die zijn arm moest laten amputeren na een auto-ongeluk, is in ieder geval te spreken over de methode:
Bronnen: UMCG Hand- en Polscentrum, UMCG persbericht, RTL Nieuws
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!