Saad Salloum woont in Irak. Hij is yezidi en voorzitter van Masarat, een organisatie die pleit voor een pluriform Irak. Hij legt uit waar het mis is gegaan.
Er zijn veel verschillende verklaringen bedacht voor het extreme geweld van de terreurbeweging IS. Maar IS is niet te begrijpen als we de geschiedenis van Irak niet kennen. Een land van tolerantie én van bloedvergieten. Hoe kon het zo ver komen? Saad Salloum, voorzitter van Masarat, legt het ons uit in een kort interview.
De geschiedenis van Irak is gewelddadig. Is er ooit plek geweest voor minderheden?
“Het feit dat veel minderheden na 1500 jaar nog steeds bestaan, is een hard bewijs dat er naast geweld ook tolerantie is geweest. In de middeleeuwen kon er openlijker over religie worden gepraat dan nu en telde Irak verschillende religies.”
Waardoor is de tolerantie dan verdwenen?
“De Baathpartij, onder Saddam, speelde de groepen tegen elkaar uit, door zijn politiek van gedwongen arabisering. Arabieren moesten zich in Koerdische regio’s vestigen. Mensen die een positie wilden in de maatschappij, moesten zich als Arabier laten registreren en moesten hun Turkmeense, Koerdische of christelijke identiteit afzweren. Ze moesten kiezen, terwijl de mensen voordien een gemengde identiteit hadden.”
Wat is het gevolg?
“Dat mensen geloven dat er maar twee keuzes zijn: chaos of een dictator. Logisch dat ze een dictator willen. Ik geloof in een derde weg: een pluriforme staat, met wetten om minderheden te beschermen, en onderwijs, zodat jongeren erover leren. Ze weten nu niets over yezidi’s, over christenen of andere minderheden.”
Is tolerantie te verenigen met de islam?
“Sommige geestelijken prediken haat, maar anderen zijn veel meer open-minded. Met hen werk ik samen. IS is geen spreekbuis van de islam. IS is gewoon een maffiastaat. Ze zeggen dat de ander de duivel is en vragen dan beschermingsgeld.”
Dit is een kader uit het artikel ‘Explosieve cocktail’, te lezen in KIJK 3/2016. Deze editie ligt vanaf 18 februari tot en met 23 maart in de winkel.
Meer informatie:
Tekst: Frank Mulder