Zo’n avontuurlijk pilotenbestaan als Iwan Smirnoff had – hierover meer in KIJK 12/2020 – is voor weinig mensen weggelegd, maar ook deze mannen drukten hun stempel op de vaderlandse luchtvaartgeschiedenis.

1) Koene Dirk Parmentier

In 1934 bestond Melbourne honderd jaar, wat de aanleiding was om een luchtrace van Londen naar deze Australische stad te organiseren. De KLM deed hieraan mee met een splinternieuw Amerikaans toestel, een Douglas DC-2 die de naam Uiver kreeg. Gezagvoerder Koene Dirk Parmentier veroverde de tweede plaats in het algemeen klassement, wat in Nederland tot een ware Uiver-gekte leidde en van de piloot een nationale held maakte. In de Tweede Wereldoorlog vloog Parmentier op de KLM-route tussen het Engelse Bristol en Lissabon, in het neutrale Portugal. Op 19 april 1943 werd hij daarbij door Duitse jagers aangevallen. Vijf jaar later kwam Parmentier om het leven toen hij in Schotland met zijn Lockheed Constellation in slecht weer tegen een hoogspanningskabel vloog.

2) Adriaan Viruly

Een iets grotere versie van de Lockheed Constellation werd ook Adriaan Viruly noodlottig. Op 5 september 1954 verongelukte een Super Constellation van de KLM kort na het vertrek van de luchthaven Shannon in Ierland. Gezagvoerder Viruly kreeg de schuld; hij zou niet adequaat hebben gereageerd op een probleem met het landingsgestel. Tot die tijd gold Viruly, na Parmentier en Smirnoff, zo ongeveer als de beroemdste KLM-piloot. In 1941 was hij vanuit het bezette Nederland via Zweden naar Engeland ontsnapt, waar hij een van de vliegers werd op de hierboven genoemde verbinding naar Lissabon. Na het door hem aangevochten rapport over de crash in Ierland ging Viruly met vervroegd pensioen en wijdde hij zich aan het schrijven en vertalen van boeken.

3) Pim Sierks

Op 13 september 1974 overvielen drie leden van het Rode Leger, een Japanse terreurgroep, de Franse ambassade in Den Haag. Ze eisten de vrijlating van een kameraad die in Frankrijk opgesloten zat, een miljoen dollar en een volgetankte Boeing 707 met bemanning. Aangezien in Nederland alleen Transavia met de 707 vloog, vroeg de directeur van die maatschappij aan zijn gezagvoerder Pim Sierks of hij deze klus wilde klaren. Sierks, voormalig gevechtspiloot, deed het. De vlucht ging op 17 september via Aden, in Jemen, naar de Syrische hoofdstad Damascus. Koningin Juliana benoemde Sierks tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Dit is een kader uit de Terugvlucht-aflevering ‘Gezagvoerder zonder weerga’ over KLM-piloot Iwan Smirnoff. Dit artikel is te vinden in KIJK 12/2020 die vanaf 19 november tot en met 15 december in de winkel ligt.

Meer informatie:

• YouTube: Een Europese KLM-vlucht in 1929
• YouTube: De KLM en Schiphol in de jaren dertig
• Dutch Aviation: Iwan Smirnoff
• Aircrew Remembered: Ivan Smirnoff – More than a Russian ace
• Delpher.nl: ‘Smirnoff vertelt’ (autobiografie uit 1938)
• KIJK: Drie Nederlandse regeringsvliegtuigen

Tekst: Leo Polak

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!