De menselijke ’computer’ die een onmisbare taak kreeg bij de eerste bemande missies naar de maan is op 24 februari overleden.

Al heel jong was Katherine Johnson gefascineerd door de getallen. “Alles wat telbaar was, telde ik. Het aantal stappen naar de weg, de traptreden de kerk in, de borden die ik afwaste.” Johnson was bovendien hoogbegaafd. Op haar veertiende haalde ze haar middelbareschooldiploma en op haar achttiende studeerde ze af in wiskunde en Frans. Na een paar jaar les te hebben gegeven, schreef ze zich in voor een postdoctorale opleiding wiskunde en werd daarmee de eerste Afro-Amerikaanse vrouw aan de Universiteit van West Virginia.

NACA

Na een jaar stopte ze hiermee om haar drie dochters op te kunnen voeden, maar in 1952 kreeg ze een spannende, nieuwe kans. De National Advisory Committee for Aeronautics (NACA), de voorloper van de NASA, zocht Afro-Amerikaanse vrouwen om wiskundeproblemen op te lossen. Katherine meldde zich direct aan en trad trad al snel in dienst bij het Langley Research Center.

Als een soort menselijke computer moest ze de berekeningen voor testvluchten maken en controleren. Katherine stelde voortdurend vragen en wilde altijd bij belangrijke vergaderingen zijn. Ze negeerde de discriminatie van Afro-Amerikanen en vrouwen en werd de eerste vrouw ooit die als auteur op een onderzoeksrapport van de Flight Research Division werd vermeld.

Ruimtewedloop

In 1958 begon de ruimtewedloop. Katherine voerde de berekeningen uit om de eerste Amerikaan de ruimte in te sturen, en vervolgens om de eerste Amerikaan in een baan rond de aarde te brengen. Tegen die tijd kreeg de NASA de eerste elektronische computers, maar die waren niet even betrouwbaar. Voor zijn Friendship 7-missie eiste astronaut John Glenn dan ook dat Katherine de berekeningen met de hand zou controleren. “Als zij ze goedkeurt, dan ben ik er klaar voor”, zei hij.

De volgende uitdaging was mensen naar de maan te sturen. Katherines berekeningen hielpen de maanlander met de Command/Service Module te synchroniseren om zo de astronauten terug op aarde te krijgen. Ze bleek bovendien van onschatbare waarde voor de Apollo 13-missie. Toen er aan boord een zuurstoftank ontplofte en de bemanning schipbreuk leed in de ruimte, hielp Katherine met het uitvoeren van de back-upprocedure die de bemanning veilig terug naar de aarde bracht. Later was ze betrokken bij de ontwikkeling van de Space Shuttle en de Earth Resources Satellite. In 1986 ging Katherine met pensioen.

Vijf weetjes over Katherine Johnson

1) Ze moest verhuizen om naar school te kunnen

In haar geboortestad kon Katherine alleen maar basisonderwijs volgen. Voor haar vervolgonderwijs moest haar familie naar een stad 193 kilometer verderop verhuizen.

2) Haar leraren zagen haar kwaliteiten

Een van haar professors, William Schiefflin Claytor, moedigde Katherine aan onderzoekswiskundige te worden. Hij ontwikkelde speciaal voor haar een meetkundemodule.

3) Ze bestudeerde rampen

Een van de eerste taken bij de NACA van Katherine Johnson was het analyseren van gegevens van zwarte dozen. Aan de hand van de data probeerde ze te achterhalen waarom een vliegtuig was neergestort.

4) Ze leefde in een tijd van rassenscheiding

Toen ze bij de NACA begon, moesten Katherine en haar Afro-Amerikaanse collega’s gescheiden van de blanke medewerkers werken. Ze aten in aparte ruimtes en gingen naar een eigen toilet.

5) Ze kan zingen

Katherine heeft 50 jaar in het koor van haar kerk gezongen.

Een leven met getallen

1918

Katherine Coleman wordt geboren in White Sulphur Springs, West Virginia, als jongste van vier kinderen.

1937

Studeert summa cum laude af in wiskunde en Frans.

1939

Eerste Afro-Amerikaanse vrouw aan een postdoctorale opleiding van de Universiteit van West Virginia.

1953

Begint haar baan als ‘computer’ bij het NACA Langley Research Center.

1960

Eerste vrouw van haar afdeling die als auteur op een onderzoeksrapport wordt genoemd.

1961

Berekent de baan van de ruimtevlucht van Alan Shepard, de eerste Amerikaan in de ruimte.

1962

Controleert de berekeningen om John Glenn als eerste Amerikaan in een baan om de aarde te brengen.

1969

Maakt de berekeningen voor de veilige terugkeer van de Apollo 13-astronauten.

2015

Krijgt van Barack Obama de Presidential Medal of Freedom, ` de hoogste eer voor burgers.

2016

De NASA vernoemt haar Computational Research Facility naar Katherine G. Johnson.

2020

Katherine Johnson sterft op 101-jarige leeftijd in Newport News, Virginia.

Beeld: NASA

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!