Bij het woord verzet denk je al snel aan Hollandse kerels die foute Duitsers van hun gejatte fiets afknallen. Maar in de Tweede Wereldoorlog waren het andere, vaak minder voor de hand liggende verzetsdaden die écht het verschil maakten.
Een Jood had in de oorlog drie opties: vluchten, onderduiken of worden afgevoerd. Maar er was ook een minder bekend alternatief. Een Jood die ariër werd, werd gezien als gewone burger – en dus niet afgevoerd. Wie ‘geariseerd’ wilde worden, moest een verzoek indienen bij dr. Hans Georg Calmeyer, die voor het General-Kommissariat für Verwaltung und Justiz werkte. Maar zo’n verzoek was bijzonder ingewikkeld; daarbij had je hulp van een advocaat nodig.
>>> Lees ook: Heel Denemarken maakte een vuist tegen de nazi’s <<<
Een van deze advocaten was Nino Kotting. Met zijn creatieve, op valse papieren gegronde ariserings verzoeken redde hij ongeveer zeshonderd Joden uit handen van de Duitsers.
Een Jood was volgens de door de Duitsers ingevoerde wetten “een ieder die uit ten minste drie naar ras vol-Joodsche grootouders stamt”. Dus werd bij veel aan vragen tot arisering zogenaamd aangetoond dat de moeder vreemd was gegaan en dat de biologische vader een ariër was. Dit verzonnen feit werd op meerdere manieren ‘bewezen’, en de Amsterdammer Kotting was daar bijzonder bedreven in.
Allereerst moest de zogenaamde biologische vader worden gevonden, het liefst met dezelfde bloedgroep; dat scheelde weer een te vervalsen document. Verder was het fijn als iemand enigszins op zijn of haar valse vader leek. Dus accentueerden handige fotografen de overeenkomsten op de foto en retoucheerden ze de typisch Joodse kenmerken. Ook werden er oude buren, vrienden of familieleden van stal gehaald die beweerden dat ze moeder ooit hadden betrapt tijdens haar buitenechtelijke escapades.
Kotting kwam met officiële rapporten aan waarin stond dat een persoon “anthropologisch zeker niet tot het Joodsche ras behoort, maar rassenkundig moet worden geschouwd als overwegend Nordisch en in mindere mate Oost-Baltisch”.
Soms kon zelfs een vals doopbewijs van een christelijke kerk worden aangeleverd. Alles werd vervalst, bij elkaar gelogen en verzonnen om de Duitser Calmeyer te overtuigen. En dat lukte Kotting dus honderden keren. Waarmee hij waarschijnlijk evenveel levens redde.
Dit is een voorbeeld uit het kaderverhaal ‘Alledaagse verzetshelden’ te vinden in de Tweede Wereldoorlog-special van KIJK.
Benieuwd naar de rest van dit verhaal? Die vind je in de Tweede Wereldoorlog-special van KIJK. In deze 132 pagina’s tellende editie nemen we je mee langs de meest opmerkelijke gebeurtenissen uit die periode. Bestel hem hier!
Beeld: Hollandse Hoogte