Als ergens iets onverklaarbaars of geheimzinnigs gebeurt, zijn er altijd mensen die roepen dat het om een samenzwering gaat. Hoe ontstaan die verhalen en wat is ervan waar? In KIJK 7/2010: waarom ‘oorlogspaus’ Pius XII zweeg toen Hitler de Europese Joden uitmoordde.
De rooms-katholieke kerk ligt zwaar onder vuur. Uit het ene land na het andere komen verhalen over katholieke geestelijken die zich de afgelopen decennia aan kinderen hebben vergrepen. Alleen al in Nederland gaat het volgens NRC Handelsblad om 137 paters en broeders. In de Verenigde Staten staan sommige bisdommen door de schadeclaims van slachtoffers aan de rand van de financiële afgrond. De bisschop van het Belgische Brugge trad in april af. Hij gaf toe dat hij jarenlang zijn lusten had botgevierd op een minderjarige jongen. Verder wordt hij ervan verdacht seksueel misbruik door andere geestelijken te hebben verzwegen.
Zijn deze schandalen ook op nog hoger niveau in de doofpot gestopt? En welke rol speelde (of speelt) paus Benedictus XVI, voorheen kardinaal Joseph Ratzinger, daarbij? Het vijf jaar geleden aangetreden hoofd van de rooms-katholieke kerk is sowieso omstreden. “Benedictus wil misschien geen crises veroorzaken,” zei de Italiaanse journalist en Vaticaankenner Marco Politi, “maar dat doet hij wel steeds.” Zo heeft Benedictus bedenkelijke dingen gezegd over aids, de islam en het homohuwelijk. En over een van zijn voorgangers, Pius XII, verkondigde hij nog in december 2009 dat die “heroïsche eigenschappen” had vertoond en het daarom verdient om heilig te worden verklaard.
Maar veel mensen vinden Pius XII helemaal niet zo heldhaftig. Dit was immers de paus die zweeg en geen vinger uitstak toen de nazi’s het grootste deel van de Europese Joden uitroeiden. Er wordt zelfs beweerd dat we Pius XII als een geheime bondgenoot van Hitler moeten zien.
Dit is het eerste gedeelte van een artikel uit KIJK 7/2010, in de winkel van 4 juni t/m 1 juli. De tekst werd geschreven door Leo Polak.
Meer informatie:
- National Review Online: Moscow’s assault on the Vatican
- The Telegraph: Beatification of Pius XII ‘held back by warnings from Jewish groups’
- NRC Boeken: Stilte vanuit het Vaticaan
- Liberales: Paus Pius XII was niet heilig
- Jewish Virtual Library: Pope Pius XII and the Holocaust
- The Weekly Standard: Pius XII and the Jews
Beeld: EPA/ANP