Als ergens iets onverklaarbaars of geheimzinnigs gebeurt, zijn er altijd mensen die roepen dat het om een samenzwering gaat. Hoe ontstaan die verhalen en wat is ervan waar? Deze maand: de ‘diepe staat’, het Ergenekonmysterie en andere bizarre verwikkelingen in EU-kandidaatland Turkije.
Elkaar in het openbaar uitschelden en het vervolgens achter gesloten deuren weer goed maken; dat deden Turkije en Israël twee maanden geleden. De aanleiding voor de ruzie was de Israëlische aanval op een konvooi schepen dat hulpgoederen naar de Palestijnse bevolking van de Gazastrook zou brengen. Op een van die schepen, de Mavi Marmara, kwamen daarbij negen actievoerders om het leven: acht Turken en een Amerikaan van Turkse afkomst. De Turkse premier Erdogan beschuldigde Israël van ‘staatsterreur’. Begin 2009 had Erdogan het op het World Economic Forum in Davos al eens aan de stok gehad met de Israëlische president Shimon Peres. En zo is er recent nog wat wrijving geweest tussen Israël en zijn enige islamitische bondgenoot.
Maar een maand na het bloedbad op de Mavi Marmara hadden een Turkse en een Israëlische minister in een hotel in Brussel alweer een min of meer geheime ontmoeting. Er is dus geen breuk gekomen tussen de twee landen.
In sommige kringen in Turkije verbaast dat niemand. Daar wordt gedacht dat premier Erdogan, tevens leider van de islamitische Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP), in feite een Jood is die met Israël en de Verenigde Staten samenspant om Turkije te gronde te richten. Het is slechts een van de vele complottheorieën die de ronde doen in Turkije, een land dat een in alle opzichten strategische positie tussen Oost en West inneemt. Een land dat bovendien kandidaat-lid is van de Europese Unie, en daarin met zijn 72 miljoen inwoners meteen een hoofdrol zou spelen.
Dit is het eerste gedeelte van een artikel uit KIJK 10/2010, in de winkel van 27 augustus tot en met 23 september. De tekst werd geschreven door Leo Polak.
Meer informatie:
- BBC News: ‘Deep state’ trial polarises Turkey
- ISN ETH Zurich: Turkey – ‘Deep State’ conspiracy
- The Wall Street Journal: A nation of Conspiracies
- The First Post: Ergenekon – Turkey’s conspiracy to end them all
- Eurozine: Why they killed Hrant Dink
- Reuters Global News Journal: Turkey and the art of the coup
- The White Path.com: Turkey and its conspiracy theories
- The White Path.com: The latest Jewish conspiracy – ‘Moderate islam’ & AKP
- Guardian: A fight for the soul of the new Turkey
Beeld: EPA/ANP