Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Veel mensen klagen over te weinig tijd voor zichzelf. Maar heb je zeeën van tijd, dan voel je je óók weer slecht, blijkt uit onderzoek.
Een drukke, stressvolle baan en nauwelijks vrije tijd. Daar tekenen maar weinig mensen voor, want je wordt er diepongelukkig van. Maar te veel vrije tijd hebben is ook weer niet goed. Dat concluderen onderzoekers van de University of Pennsylvania en University of California, Los Angeles aan de hand van meerdere enquêtes.
Lees ook:
Vrije tijd inbeelden
Het team, onder leiding van Marissa Sharif, analyseerde eerst de resultaten van twee grote onderzoeken onder enkele tienduizenden Amerikanen (gehouden tussen 1992 en 2013). Daaruit bleek dat hoe meer vrije tijd je hebt, hoe gelukkiger je bent. Maar het effect topte af bij twee uur per dag. En vanaf vijf uur ging het juist omlaag; je begint je dan minder goed erover te voelen.
Om dit verder uit te zoeken, organiseerde het team twee online experimenten. Bij het eerste moesten ongeveer 6000 deelnemers zich inbeelden dat ze per dag een bepaalde hoeveelheid tijd voor zichzelf hadden, voor ten minste zes maanden. Ze werden willekeurig ingedeeld in drie groepen: weinig vrije tijd (slechts 15 minuten per dag), een gemiddelde hoeveelheid vrije tijd (3,5 uur per dag) en veel vrije tijd (maar liefst 7 uur per dag). Daarbij moesten de deelnemers aangeven in hoeverre ze plezier, blijdschap en voldoening ervoeren over deze hoeveelheid vrije tijd.
Gebrek aan productiviteit
Zoals je wellicht wel kunt raden, waren de mensen die maar weinig vrije tijd was ‘toebedeeld’ niet bepaald blij. Stress was de belangrijkste oorzaak van hun lage scores op het gebied van welzijn. Maar ook de groep met veel vrije tijd voelde zich daar niet senang over; daarbij was het probleem juist het gebrek aan productiviteit.
Een tweede online experiment ging dieper in op deze oorzaken. Nu moesten de deelnemers inbeelden dat ze een gemiddelde (3,5 uur per dag) of een grote hoeveelheid vrije tijd (7 uur per dag) te spenderen hadden. Tegelijkertijd gaven ze aan of ze deze tijd besteedden aan productief bezig zijn (zoals sporten, wandelen of hobby’s) of niet productief bezig zijn (tv kijken of computeren).
Niets doen belastend
De mensen die zich veel vrije tijd visualiseerden waarbij ze alleen maar onproductief bezig waren, rapporteerden lage welzijnsscores. Maar de groep met dezelfde hoeveelheid vrije tijd die dat op nuttige wijze spendeerde, gaf aan even blij, gelukkig en tevreden te zijn als de groep met het gemiddeld aantal uren tijd voor zichzelf.
Deze onderzoeksresultaten verbazen sociaal psycholoog Abraham Buunk (Rijksuniversiteit Groningen) niets. “Als je een drukke, veeleisende baan hebt is veel vrije tijd belastend, omdat je dan die tijd liever besteedt aan zorgen dat je werk op tijd klaar is. Dat geldt zeker voor ambitieuze mensen; die komen vaak werktijd tekort. Niets doen als je veel te doen hebt, is heel belastend.”
Nuttig bezig zijn
Voor de workaholics is het dan ook prettig om goed na te denken over de indeling van de vrije tijd, stelt Buunk. “Uit het tweede experiment blijkt indirect dat als je productief bezig mag zijn het nog dragelijk is. Maar dat zal wellicht ook afhangen van de aard van het werk dat je doet.”
Werk je helemaal niet en zit je daardoor tot over je oren in de vrije tijd – bijvoorbeeld door pensioen of het verlies van een baan? Ook dan helpt het je beter te voelen door die tijd te besteden aan sporten of hobby’s. Nuttig bezig zijn maakt iedereen blij.
Bronnen: Journal of Personality and Social Psychology, American Psychological Association via EurekAlert!