Het valt Ben Hollander uit Groningen op dat de huidskleur van mensen gerelateerd is aan de plek op aarde waar ze wonen.

Dat klopt. Evolutiebiologen gaan ervan uit dat de moderne mens, oftewel Homo sapiens, zo’n 50.000 jaar geleden ‘out of Africa’ kwam om ergens in Europa of Azië te gaan wonen. Dit was niet zonder consequenties, want hun donkere huid hield onder het zwakkere zonlicht van het noordelijk halfrond zoveel uv-straling tegen dat hun lichaam nog maar weinig vitamine D aanmaakte. Doordat vitamine D een belangrijke rol speelt bij de opbouw van ons skelet, onze weerstand en vruchtbaarheid kreeg de donkere bevolking in noordelijke regionen minder nakomelingen dan mensen met een lichtere huidskleur. Zo werd de kleur van de hele bevolking langzaam lichter.

Lees ook:

• Worden we uiteindelijk allemaal lichtbruin?
• Kun je echt grijze haren krijgen door stress?
• Waarom zijn Nederlanders zo lang?

Honderd generaties

Maar hoe snel gaat zoiets? Maurijn van der Zee, die aan de Universiteit Leiden onderzoek doet naar de genetische basis van evolutionaire veranderingen, zegt: “Detectivewerk achteraf laat zien dat we binnen honderd generaties, zo’n 2000 tot 3000 jaar, verschoten zijn van zwart naar wit. Dat is heel snel.” We weten alleen niet precies wannéér dat in die periode van 50.000 jaar gebeurde, maar wél dat het op meerdere plekken plaatsvond.

Van der Zee: ”Gezien de snelheid zou het goed kunnen dat ook seksuele selectie een rol heeft gespeeld. Misschien waren partners met blonde haren en blauwe ogen populair en kregen ze meer kinderen.” En als witte mensen weer rond de evenaar gaan wonen? Van der Zee: “Dan zal zonnebrandcrème ervoor zorgen dat witte mensen gezond en vruchtbaar blijven, en dus wit. Hadden we dat hulpmiddel niet, dan zou het felle zonlicht ons voorraadje foliumzuur – van essentieel belang voor de voortplanting – afbreken. Witte mensen zouden dan minder kinderen krijgen dan de donkere mensen daar. Uiteindelijk zouden er, na zo’n honderd generaties, alleen maar zwarte mensen overblijven. Wellicht ook afhankelijk van of een donkere huid en donkere ogen dan in de mode zijn.”

Deze vraag kon je vinden in KIJK 8/2021.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. 

Tekst: Judith Neimeijer

Beeld: iStock/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!