Niet meer weten dat je kleindochter gisteren op bezoek kwam, maar nog van alles kunnen vertellen over je tiende verjaardag. Ach, een beetje vergeetachtig worden op latere leeftijd is normaal, toch?
“Niet waar”, zegt klinisch geriater Jurgen Claassen (Radboudumc). “Vergeetachtigheid komt vooral door alzheimer. We vinden het normaal dat ouderen vergeetachtig zijn, omdat die ziekte bij tachtigplussers zo ontzettend vaak voorkomt. Ongeveer 20 tot 30 procent heeft alzheimer in het stadium dementie”, vertelt Claassen. Dat houdt in dat iemand niet meer zelfstandig kan functioneren. “Tel je de vroege stadia van alzheimer erbij op, dan kom je zelfs op 30 tot 40 procent van de tachtigplussers.”
Archivaris van je geheugen
Goed, alzheimer dus. Maar waarom heeft deze ziekte vooral invloed op het geheugen voor recente herinneringen? “Alzheimer tast een bepaald hersengebied aan, de hippocampus”, legt Claassen uit. “Die functioneert als een soort archivaris voor je geheugen. Dingen die je moet onthouden, slaat de hippocampus kort op. Hij bewerkt ze en zorgt er daarna voor dat ze elders worden opgeslagen. De hippocampus kan ook opgeslagen herinneringen terugroepen.”
Nu blijkt dat het opslaan van nieuwe herinneringen door alzheimer eerder stukgaat dan het ophalen van vroegere herinneringen. Daardoor kun je geen nieuwe herinneringen meer aanmaken, maar nog wel oude herinneringen terughalen. Pas later lukt ook dat niet meer.
Het gekke is dat de meer recente herinneringen als eerste niet meer toegankelijk zijn. Zo reist iemand als het ware terug in de tijd. “Eerst denken ouderen bijvoorbeeld dat hun kinderen nog studeren, later dat ze op de basisschool zitten, en nog weer later zijn ze zelf kind en zoeken ze naar hun ouders.”
Deze vraag kon je vinden in KIJK 4/2018.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Laat hem via onderstaand formulier achter.
[contact-form-7 id=”141402″ title=”Vraag antwoord formulier”]
Tekst: Diana de Veld
Beeld: iStock
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!