Het is heel verwarrend: wanneer wij Nederlanders het over een miljard hebben, spreken de Engelsen van billion. Maar wat wij een biljoen noemen, noemen de Engelsen dan weer trillion. Waarom is dat?
Oké, even opletten: een miljoen is 1.000.000, een miljard is 1.000.000.000, en een biljoen is 1.000.000.000.000. Een Engels billion is hetzelfde als ons miljard, en wat wij een biljoen noemen heet bij hen dan weer een trillion. Dat lijkt dan weer op ons triljoen, maar dat is een 1 met achttien nullen. Inderdaad: wat een zootje.
Lees ook:
American billion, British billion
De oorsprong van deze ellende ligt in Frankrijk. Daar was in de vijftiende eeuw het woord million in gebruik. De wiskundige Nicolas Chuquet had woorden nodig voor grotere getallen, en bedacht een slim systeem. Billion was een miljoen kwadraat (op basis van het Latijnse bis, oftewel twee), een tryllion was een miljoen tot de derde, en een quadrillion een miljoen tot de vierde. Handig, want zo kon je eindeloos verder gaan.
Een paar decennia later bedacht de wis- en taalkundige Jacques Peletier hier nog een systeem bovenop. Voortaan stond het achtervoegsel -ard voor ‘duizend maal’, oftewel: duizend miljoen is een miljard, duizend biljoen is een biljard, enzovoorts.
Dit systeem werd door heel Europa enthousiast in gebruik genomen. Heel Europa? Nee, één land bleef hardnekkig andere woorden gebruiken, en dat was Frankrijk zelf. Voor de Fransen was een miljoen 106, een biljoen 109, een triljoen 1012, en zo verder.
Heel onhandig, maar het duurde nog tot 1961 voor het land zich aanpaste aan de rest van Europa. Intussen had het voormalige Franse systeem zich al lang en breed over de VS verspreid. De Britten waren de verwarring tussen het American billion en British billion na een tijdje zo beu dat ze zich in 1974 aansloten bij hun trans-Atlantische bondgenoot. En zo kwam er dus al snel weer een eind aan de Europese eenheid in telwoorden.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 10/2021.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze nieuwste special geven we antwoord op 197 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem eenvoudig en snel via onderstaande knop.
Tekst: Sterre Leufkens
Beeld: iStock/Getty Images