Mensen kunnen eigenlijk maar slecht navigeren. In een stad nemen we vaak een langere weg dan nodig, blijkt uit onderzoek.

Iedereen weet dat de snelste route van A naar B een rechte lijn is. Maar dit is in een stad vaak niet mogelijk. Hoe bepalen we dan de juiste weg? Nou, door die route te kiezen waarbij we het meest met onze snufferd in de richting van de bestemming wijzen. Dat blijkt uit een analyse van onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology, gepubliceerd in Nature Computer Science.

Lees ook:

• Menselijke voetafdrukken zijn mogelijk oudste in Amerika
• Wat zijn de langste rechte routes over water of land?

Gps-gegevens doorspitten

Het viel hoofdonderzoeker Carlo Ratti twintig jaar geleden al op hoe vreemd wandelaars hun routes bepalen. Zelf liep hij toentertijd als student van zijn huis naar de collegebanken heen een iets andere weg dan terug. Die routes waren ook nog eens erg omslachtig en duurden langer dan nodig. Hoe kan dat?

Ratti besloot met zijn collega’s een grote database met de anonieme gps-gegevens van mobiele telefoons door te spitten. Het ging om meer dan 550.000 routes van zeker 14.000 mensen over de periode van één jaar. Deze wandelingen vonden plaats in de buursteden Boston en Cambridge, Massachusetts, en San Francisco.

De ‘doelgerichtste’ weg

Dankzij statistische berekeningen konden de onderzoekers vaststellen dat veruit de meeste mensen niet de kortste route namen naar onder meer werk en school. In plaats daarvan kozen ze voor het pad met de ‘minimaalste hoekafwijking’. Dit betekent dat we zo veel mogelijk willen kijken in de richting van de bestemming.

Ratti en zijn team noemen deze route ook wel de ‘doelgerichtste’ weg. Deze doelgerichtheid kan er ook toe leiden dat de heen- en terugreis te voet niet altijd dezelfde route zijn. Het is maar net in welke richting de bestemming is en waar we ons dus naar richten.

Oppassen voor auto’s

De strategie van de ‘doelgerichtste’ weg brengt met zich mee dat het vaak niet de kortste route is. Soms kan het juist veel voordeliger uitpakken om meer naar links of rechts te gaan. Waarom dan toch de keuze voor dit omslachtige pad?

Dat heeft volgens de onderzoekers mogelijk te maken met evolutie. Het kost veel hersenkracht om de kortste weg ergens naartoe te berekenen. Dat zou weleens ten kosten kunnen gaan van de alertheid onderweg. Waar we vroeger bijvoorbeeld een gevaarlijke leeuw moesten ontwijken, moeten we nu oppassen voor auto’s.

Als je geen gebruik kunt of wilt maken van gedetailleerde afstandsgebaseerde kaarten (van je telefoon), dan richt je je dus maar op simpeler navigeren: de hoeken ten opzichte van je bestemming. Zo komen we – misschien ietsje later, maar wel een stuk geruster – alsnog op werk en school.

Geen evaluatie op efficiëntie

Verkeerspsycholoog Frank Steyvers (Rijksuniversiteit Groningen) vindt de uitkomsten van het onderzoek niet verrassend. “In het algemeen navigeren mensen aan de hand van de mentale kaart die ze hebben. Dat ze dan een globale richting daarbij gebruiken al leidraad is niet raar; beter iets dan niets.”

“Mensen zijn meestal snel tevreden met een oplossing die werkt en gebruiken die dan keer op keer, zonder gedegen evaluatie op efficiëntie”, vervolgt hij. In hoeverre deze studie in de huidige wereld – waarbij iedereen een telefoon met Google Maps op zak heeft – nog relevant is, betwijfelt Steyvers.

Natuurgetrouw onderzoek

Volgens neuropsycholoog Ineke Van der Ham (Universiteit Leiden) betreft het hier een netjes uitgevoerd onderzoek. “Het is ook erg natuurgetrouw, heel anders dan een experiment in een lab.”

Volgens haar benoemen de auteurs van de publicatie goed de beperkingen van de studie. “Het nadeel van zo’n grote dataset is dat er niks bekend is factoren als geslacht, leeftijd, fysieke fitheid, maar ook de aanwezigheid van belangrijke herkenningspunten, de verkeersomstandigheden en emotionele aspecten. Deze kunnen natuurlijk wel een rol spelen. Genoeg aanknopingspunten voor toekomstig onderzoek dus.”

Bronnen: Nature Computer Science, MIT via EurekAlert!

Beeld: MIT

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!