Antidepressiva remmen de ontwikkeling van specifieke hersengebieden bij pasgeboren ratten. Daardoor gaan ze menselijk autistisch gedrag vertonen.
Ratten die tijdens een onderzoek van de Universiteit van het Mississippi Medical Center en de Universiteit van California het populaire antidepressivum citalopram kregen toegediend, werden angstig, vermeden sociaal contact en gingen niet zoals soortgenoten op onderzoek uit. Bij mensen worden deze trekken snel in verband gebracht met een stoornis in het autistisch spectrum.
De wetenschappers gaven de citalopram aan meer dan tweehonderd ratten rond het moment van hun geboorte. Ratten worden in vergelijking met mensen vroeg geboren, waarna de ontwikkeling, met name die van de hersenen, nog doorzet. De wetenschappers hoopten van dat gegeven gebruik te maken bij het in kaart brengen van het effect van de medicatie op de hersenontwikkeling.
De onderzoekers kwamen erachter dat de ontwikkeling van specifieke hersengebieden bij de behandelde mannelijke ratten uitbleef in vergelijking met de vrouwtjes en de controlegroep. Zo werkte de auditieve cortex bij de ratten niet goed met als resultaat dat geluiden niet accuraat werden waargenomen. Dit bemoeilijkt het contact met soortgenoten.
Ook hun hersenbalk was onderontwikkeld, waardoor hun linker- en rechterhersenhelft vrijwel gescheiden van elkaar opereerden. Het hele samenspel van de rattenhersenen verliep ongecoördineerd met ongelijk vurende neuronen, waar het gedrag natuurlijk onder leed. Plotselinge geluiden en geuren deden de ratten verstijven, ze speelden niet met hun soortgenoten en als er nieuwe onderdelen in hun kooien werden geplaatst, bleven de behandelde ratten stilletjes zitten.
Vrijwel alleen de mannelijke ratten die met citalopram werden behandeld, ontwikkelden dit afwijkende gedragspatroon. Net als bij mensen lijkt autisme dus bij ratten een sterke link met het mannelijk geslacht te hebben.
Volgens Thomas Insel, directeur van het National Institute of Mental Health, is dit onderzoek een belangrijke stap, maar vooral pas het begin. Hoewel er al langer een verband wordt verwacht tussen antidepressiva en autisme, moet verder onderzoek uitwijzen in hoeverre deze resultaten en conclusies toepasbaar zijn op mensen.
Bronnen: The University of Mississippi Medical Center, LiveScience
Beeld: ArtBrom/CC BY-SA 2.0