Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De inzet van nucleaire wapens zouden oogsten doen mislukken en tot een wereldwijde hongersnood leiden, concluderen onderzoekers.
Sinds de oorlog in Oekraïne spookt de gedachte door menig hoofd: Poetin zal toch niet zo gek zijn om zijn nucleaire wapengeschut in te zetten? Vaak blijft het bij dreigementen. Maar wat als landen die kernwapens bezitten (naast Rusland ook de VS, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, China, Noord-Korea, Israël, Noord-Korea en Pakistan) daadwerkelijk een kernoorlog zouden ontketenen? Dan zouden we in een wereldwijde hongersnood belanden. Dat stellen klimatologen in het wetenschappelijke schrift Nature Food.
Lees ook:
- Wie gooit er als eerste een kernbom?
- Vijf bijna-kernoorlogen
- Nobelprijs vrede naar campagne afschaffen kernwapens
Roet
Door het gebruik van atoom- en kernwapens ontstaan vuurstormen die grote hoeveelheden roet de lucht in werpen. Een nucleair conflict tussen India en Pakistan zou 5 tot 47 Tg (miljoen metrische ton) aan roetdeeltjes opleveren. Een full blown kernoorlog tussen de VS en Rusland zou zeker 150 Tg roet geven. Ter vergelijking: de heftige natuurbranden in Australië in 2019 en 2020 gaven ‘slechts’ 0,006 tot 0,02 Tg roet.
Hoofdonderzoeker Alan Robock en zijn team berekenden wat de gevolgen zouden zijn van dit roet voor onze voedselvoorziening in zes verschillende oorlogsscenario’s. Ze gebruikten daarvoor het Community Earth System Model, een voorspellend klimaatmodel van het National Center for Atmospheric Research (NCAR). Zo verkregen ze de effecten van het roet op onder meer de luchttemperatuur, de hoeveelheid neerslag en de mate waarin zonnestraling het aardoppervlak bereikt.
Vervolgens voerden de klimaatwetenschappers deze gegevens in het zogenoemde community land model. Dit model voorspelde vervolgens het effect van de inzet van kernwapens op de productie van grote gewassen zoals mais, rijst, tarwe en sojabonen. Ook keken de wetenschappers naar de gevolgen voor de veestapel en de visserij.
Verhongeren
De resultaten liegen er niet om. In het ergste oorlogsscenario (waarbij de VS en Rusland beide hun kernwapens tegen elkaar inzetten) zal de globale gemiddelde calorie-inname met 90 procent dalen in de drie tot vier jaar na het conflict. Deels komt dat door het directe afsterven van gewassen (vooral in de midden en hoge breedtegraden, waaronder de VS en Rusland zelf), maar ook de ineenstorting van de globale voedselmarkt. In totaal zouden zeker 5 miljard mensen verhongeren.
Zelfs in het lichtste scenario – de lokale kernwapeninzet tussen India en Pakistan – zou de calorie-inname met 7 procent omlaaggaan. Daarmee dreigen 255 miljoen mensen komen te overlijden. Al zou het in dat geval door maatregelen zoals het verkleinen van de veestapel (en het daarmee beschikbaar komen van extra land voor voedselverbouwing) en het vorkomen van voedselverspilling deze sterfgevallen kunnen worden voorkomen.
Niet alle factoren
In de studie zijn niet alle factoren meegenomen. Zo kan de verhitting van de lucht door het gebruik van de nucleaire wapens ook leiden tot afbraak van de ozonlaag. Daardoor neemt de hoeveelheid ultraviolet licht dat de aarde bereikt toe. Het is onbekend hoe gewassen daarop zouden reageren. Verder hebben de onderzoekers een deel van hun conclusies gebaseerd op het weerpatroon van een willekeurig jaar (2000), terwijl het weer in de toekomst misschien heel anders kan zijn.
En er zijn nog meer onzekerheden, stelt landbouw- en milieuwetenschapper Martin van Ittersum (Universiteit Wageningen). “We weten het precieze effect van het gebruik van kernbommen niet en ook de modellen zelf gebruiken aannames waarvan je niet weet in hoeverre ze precies kloppen. Maar deze studie lijkt de jongste inzichten bij elkaar te brengen en verschillende alternatieven, hoewel niet allemaal, door te rekenen.”
VN-verdrag
Dat de studie grotendeels leunt op schattingen is helemaal niet zo gek, want de doorgewerkte situaties zijn ook erg extreem, geeft klimaatwetenschapper Claudia Wieners (Universiteit Utrecht). “De precieze getallen zouden kunnen veranderen wanneer je een ander klimaatmodel of andere scenario’s gebruikt. Maar de kernboodschap is heel duidelijk: elke kernoorlog is een catastrofale bedreiging voor de globale voedselvoorziening. Dit is dus nog bovenop de directe gevolgen van zo’n ramp; de verwoesting en radioactieve straling.”
Een kernoorlog moeten we dus te allen tijde zien te voorkomen. Dat geeft ook hoofdonderzoeker Robock aan: “Het VN-verdrag inzake het verbod op kernwapens is getekend door 66 naties, maar geen van de negen nucleaire staten. Ons werk maakt duidelijk dat het tijd is voor die negen landen om te luisteren naar de wetenschap en de rest van de wereld: teken dat verdrag!”
Bronnen: Nature Food, Nature Food News & Views, Rutgers University via EurekAlert!
Beeld: 123RF