Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Makkelijk is het niet, maar het kán wel: ook in de ruwe grond van de maan, zogenaamd maanregoliet, weet modelplant Arabidopsis te ontkiemen.
Als het aan ruimtevaartorganisaties als de NASA ligt, is een basis op de maan een kwestie van tijd. Een van de vele uitdagingen is toekomstige maankolonisten van zuurstof en voedsel te voorzien. En hoewel een maankas met groenten en fruit écht nog wel even zal duren, hebben Amerikaanse onderzoekers afgelopen week een mooie stap gezet: het lukte ze, voor het eerst, plantjes te laten ontkiemen in maangrond.
Lees ook: NASA wil betalen voor maanmateriaal
Buitenaardse grond
Maangrond ligt hier op aarde natuurlijk niet voor het oprapen. Het experiment is dan ook een langverwachte: gedurende 11 jaar deed het team achter het nieuwe onderzoek drie keer aanvraag bij de NASA voor een beetje van het waardevolle materiaal.
De totaal 12 gram maanregoliet die de onderzoekers nu te leen kregen, werd verzameld tijdens Apollo-maanmissies 11, 12 en 17. Het team verdeelde het piepkleine beetje buitenaardse grond over ‘potjes’ niet groter dan een vingerhoedje en zaaide die vervolgens in met zaadjes van modelplant Arabidopsis thaliana (zandraket).
Ontkiemen
De zaailingen – die in ongeveer drie dagen ontkiemden – leken vanaf dag zes iets minder gezond te zijn dan soortgenoten die de onderzoekers onder dezelfde omstandigheden in aarde groeiden. Zo waren sommigen zijn wat kleiner of groeiden langzamer. Ook verkleurden ze meer en wortelden ze minder goed dan hun aardse tegenhangers.
Maar dat mag de pret niet drukken, vindt het team. Geheel tegen de verwachting in, ontkiemden namelijk bijna alle zaadjes. “We stonden versteld”, aldus co-auteur Anna-Lisa Paul. “Dat hadden we niet verwacht.”
Stress
De mindere groei duidt op stress bij de plantjes; ze hebben het zwaar met de chemische en structurele opmaak van de maangrond. Dat bevestigden de onderzoekers met genetische analysen. “Op genetisch niveau trekken de planten technieken uit de kast die ze op aarde gebruiken om met stressoren om te gaan zoals de aanwezigheid van (teveel) zout en metalen. Groeien in maangrond is stressvol.”
Maanmoestuinen zullen we – om tal van redenen – voorlopig nog niet zien. Maar antwoord op de vraag: ‘kunnen planten groeien in maangrond?’, is er nu eindelijk wel. Jazeker, dat kan.
Bronnen: Communications Biology, EurekAlert!
Beeld: University of Florida/IFAS/Tyler Jones, Samantha Murray