Iets heerlijks laten staan vergt veel zelfbeheersing. Maar die is verrassend genoeg ook onbewust te activeren.

Een frietje, een sigaret, geld uitgeven wanneer je eigenlijk moet sparen… Het is allemaal erg verleidelijk. Om zo’n verleiding te weerstaan, lijkt een bewust ‘nee’ van je brein noodzakelijk. Maar nu is er goed nieuws: je bent onbewust vatbaar voor de woorden van voorbijgangers. Zeggen zij bijvoorbeeld een woord als ‘kalmeer’, dan krijg je ineens meer zelfbeheersing, zelfs als dat woord niets met jou en je frietje te maken heeft.

Dat blijkt uit een onderzoek van de psychologen Justin Hepler en Dolores Albarracin, waarbij vrijwilligers voor een beeldscherm werden gezet. Zij moesten op een knop drukken bij het verschijnen van de letter X en niet bij de letter Y. Ondertussen kwamen ook andere berichten heel kort langs, zoals de actieve woorden ‘ga’, ‘ren’ en ‘beweeg’, inactieve woorden als ‘zit’, ‘rust’ en ‘kalmeer’, en enkele onzinwoorden als ‘tsi’. Tijdens het experiment werd de hersenactiviteit van de deelnemers in kaart gebracht.

De inactieve woorden bleken de activiteit van hersengebieden betrokken bij zelfbeheersing te verhogen. Diezelfde activiteit bleek een stuk lager bij de actieve woorden. Overigens betekent dit niet dat we ineens in staat zijn om dat frietje te weigeren. We blijken de actieve en inactieve woorden wel onbewust in ons op te nemen, maar een complete gedragsverandering vergt waarschijnlijk wat meer (bewuste) moeite.

Bronnen: Cognition, University of Pennsylvania via ScienceDaily