Je ziet het in eerste instantie niet, maar deze resusaapjes bestaan in werkelijkheid uit zes verschillende apen.

De chimaera is een monsterlijk wezen dat is opgebouwd uit verschillende dieren. Dit lopende bouwpakket kwam uitsluitend voor in de fantastische wereld van mythes en legenden – tenminste, tot nu toe. Wetenschappers van de Oregon Health & Science University wisten namelijk de chimaera in onze moderne tijd tot leven te wekken in de vorm van drie aandoenlijke resusaapjes genaamd Hex, Roku en Chimero.

Samenwerkende cellen

Wetenschapper Shoukhrat Mitalipov legt uit dat hij en zijn collega’s stamcellen uit embryo’s van verschillende apen hebben gehaald en deze in feite aan elkaar hebben geplakt. Deze cellen groeiden daarna in een draagmoeder uit tot volledig gezonde resusaapjes. Meestal wordt er bij stamcelonderzoek gebruik gemaakt van speciaal gekweekte cellen, maar het succes van dit onderzoek werd bereikt met ongekweekte stamcellen uit embryo’s die nog in een heel vroeg stadium van ontwikkeling verkeerden. Deze cellen waren nog totipotent, wat wil zeggen dat ze kunnen uitgroeien tot een volledig individu (pluripotent) én tot weefsel dat geen deel uitmaakt van het embryo, zoals de placenta. Wanneer de stamcellen aan elkaar worden gehecht, werken ze samen om tot een individu uit te groeien. Het resultaat, na geboortes via keizersnee: drie apen die bestaan uit volgroeide cellen van meerdere apen.

Eerder lukte het al om muizen te scheppen die per stuk verschillende genomen bevatten door embryonale cellen van verschillende vaders te kweken en in een gastcel onder te brengen. Deze methode werkte echter niet bij hogere diersoorten zoals de aap, die alleen maar het genoom van de gastcel overnamen. Blijkbaar was de structuur van de stamcellen tijdens de kweekperiode veranderd. Deze stamcellen hadden zich al verder ontwikkeld en smolten nadat zij aan elkaar waren gehecht samen. De wetenschappers injecteerden daarom verse, ongekweekte (pluripotente) stamcellen uit het binnenste van een meer uitgegroeid embryo in een gastcel, maar ook dit mocht niet baten. Het resultaat was een tweeling en geen chimaera.

Gekweekte cellen afgeschreven?

Tot nu toe werd altijd aangenomen dat gekweekte cellen niet verschilden van originele stamcellen, maar de resultaten van het onderzoek van Mitalipov wijzen de andere kant op. Hij vindt dan ook dat er nu verder onderzoek moet worden gedaan naar stamcellen in embryo’s en dat er dus niet alleen moet worden gekeken naar gekweekte stamcellen.

Genetisch bioloog Richard Behringer is tegenover LiveScience minder stellig in het afschrijven van gekweekte cellen op basis van het onderzoek van Mitalipov. Gekweekte cellen vertonen voor hem nog steeds buitengewoon veel potentie. Het feit dat deze cellen volgens Mitalipov anders dan natuurlijk zouden zijn, ligt volgens Behringer mogelijk niet aan de cellen zelf, maar aan het kweekproces in het lab van Mitalipov.

Bronnen: Cell, Oregon Health & Science University, PhysOrg.com, LiveScience

Beeld: OHSU