De Limusaurus werd geboren met een vlijmscherp setje tanden, dat hij verloor tijdens de puberteit. Hij veranderde daarmee van vleeseter naar planteneter.

Mensenbaby’s worden (meestal) volledig tandloos geboren. Pas tegen het eind van het eerste levensjaar komen de eerste tandjes tevoorschijn, en kan er worden gekauwd. De dinosaurussoort Limusaurus inextricabilis deed het andersom: de kleintjes werden geboren met een bek vol tanden, maar tegen de tijd ze volwassen werden, veranderden ze in tandloze wezens. Dat blijkt uit onderzoek van Chinese, Amerikaanse en Franse paleontologen.

Drijfzand

In de Xinjiang-provincie van China ontdekten de onderzoekers 19 Limusaurus-fossielen, gevangen in drijfzand. Het betroffen exemplaren in de leeftijd van 0 tot 10 jaar (volwassen). De kleintjes bezaten vlijmscherpe tanden, de volwassen hadden alleen een snavelachtige bek zonder tanden.

De Limusaurus is daarmee de eerst ontdekte reptielensoort die doet aan zogenaamd ontogenetisch edentulisme (tandreductie). Naast het tandverlies beschrijft het onderzoek nog 77 andere verschillen tussen de babydino ’s en de volwassenen.

Van vlees naar planten

De onderzoekers denken nu dat jonge Limusauriërs waarschijnlijk omnivoor (alleseters) waren en later, wanneer ze hun tanden begonnen te verliezen, op planten overgingen (ze werden herbivoor). De typische chemische samenstelling van de botten van de jongen en de volwassenen ondersteunt deze theorie.

Paleontoloog John de Vos, werkzaam aan het Naturalis Biodiversity Center en niet betrokken bij de studie, is het met deze interpretatie eens. Verder benoemt hij de zorgvuldigheid waarmee identificatie van de vondsten is gedaan. “Aanvankelijk dachten de onderzoekers met twee soorten te maken te hebben: een tandeloze soort en één met tanden. Naarmate ze de overeenkomsten tussen individuen zagen, concludeerden ze dat ze met één soort hadden te maken.”

Evolutie van tandeloze snavels

Ook Anne Schulp, collega van De Vos en dino-kenner bij uitstek, is onder de indruk van de studie. “Het kwijtraken van tanden gebeurt vaker, maar in dinosauriërs is dit nog niet eerder gezien. Nu is dit fenomeen in deze dinosoort fraai gedocumenteerd. Ook heel mooi is dat de onderzoekers maar liefst 19 exemplaren hebben gevonden – een luxe die we in het dinosaurusonderzoek niet vaak meemaken.”

Het onderzoek biedt tevens een mogelijke nieuwe theorie voor de evolutie van de tandeloze snavel van vogels. De Vos: “Dit tandverlies zou ook bij vogels kunnen hebben plaatsgevonden. Je zou bijvoorbeeld een stadium kunnen hebben waarbij de jongen nog tanden hadden, maar volwassenen niet. En een volgend stadium waarbij ook de jongen geen tanden meer hadden.”

Bronnen: Current Biology, Cell Press News via EurekAlert!, George Washington University via EurekAlert!

Beeld: Yu Chen