Deze hete Jupiter heeft de kortste omloopbaan tot nu toe ontdekt. Een rondje om de zon kost de aarde 365,25 dagen, deze gasreus doet er slechts 16 uur over.

NASA’s telescoop TESS heeft weer een nieuwe exoplaneet ontdekt, ongeveer 855 lichtjaar hiervandaan. De planeet, TOI-2109, is een enorme gasreus die bijna anderhalf keer groter is dan Jupiter en vijf keer zo zwaar. Met die massa draait hij sneller om zijn ster dan iedere andere ontdekte gasreus. De vorige recordhouder NGTS-10b deed er met 18 uur ook niet lang over, maar de omloopbaan van TOI-2109 is met 16 uur toch echt korter.

Lees ook:

• Deze exoplaneet heeft een bizar korte omloopbaan
• Zesdubbelster gevonden bij zoektocht naar exoplaneten
• James Webb: kroonjuweel van de astronomie

Hete tante

Door die krappe omloopbaan staat de planeet ontzettend dicht bij zijn ster. Ter vergelijking: deze afstand betreft ongeveer 1,6 procent van het gebied tussen de aarde en de zon. Niet geheel onverwacht is het daarom nogal heet: het oppervlak wordt zo’n 3500 graden Celsius. Dat is heter dan sommige sterren.

Met deze temperaturen kunnen we de exoplaneet in de categorie hete Jupiter plaatsen. Zoals de naam doet vermoeden zijn dit soort exoplaneten gasreuzen, zoals Jupiter. Het grote verschil is dat Jupiter een omloopbaan van 12 jaar heeft, terwijl hete Jupiters binnen 10 dagen of minder om hun ster heen draaien. Door deze korte afstand ‘kijken’ de gloeiende gasreuzen altijd met één kant naar de zon, terwijl ze langzaam maar zeker wegbranden.

Onbekend ontstaan

Zulke temperaturen klinken al bizar genoeg, maar het verhaal wordt nog gekker: hete Jupiters kunnen niet ontstaan op de plekken waar wetenschappers ze vinden. De zwaartekracht, straling en de stroom van geladen deeltjes (wat wij zonnestormen noemen) van de ster zorgen ervoor dat gas niet kan samenklonteren tot een gasreus. En toch zijn er al honderden van deze hete hemellichamen ontdekt.

Astronomen vermoeden dat de exoplaneten verder weg zijn gevormd en stukje bij beetje naar het midden van het sterrenstelsel toe bewegen, waar de moederster zich bevindt. Maar het zeker weten doen de sterrenkundigen niet. Daarom zijn ze op zoek naar zoveel mogelijk hete gasreuzen, in verschillende fases van hun leven. Waarnemingen van deze exoplaneten worden achter elkaar geplakt, zodat er een soort evolutie-flipboekje van hete Jupiters ontstaat. Hopelijk komen de astronomen er zo achter hoe TOI-2109 zich in deze benauwde situatie heeft gewerkt.

Bronnen: The Astronomical Journal, ScienceAlert

Beeld: Wikimedia

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!