Bonobo’s worden net als mensen ‘besmet’ door het gapen van soortgenoten. Volgens onderzoekers toont dit aan dat apen ook empathisch vermogen hebben.

Wetenschappers zijn het er niet over eens of dieren zich net als mensen kunnen inleven in de emoties van anderen. Italiaanse onderzoekers besloten dit te testen. Maar hoe meet je empathie? Met ‘gaap-besmetting’ besloten zij. Apen worden (net als mensen) ‘besmet’ door het gapen van soortgenoten. Volgens de onderzoekers laat dit zien dat zij net zo empathisch zijn als mensen.

Na-(g)apen

Iedereen heeft het wel eens meegemaakt: je gesprekspartner gaapt en plotseling moet je ook gapen. Dit na-aapgedrag is een vorm van emotionele besmetting (een emotie of gevoel van een individu wordt overgedragen op een ander). Gedurende 5 jaar observeerden de onderzoekers deze vorm van besmetting bij zowel mensen als bonobo’s.

De wetenschappers observeerden dit gedrag in natuurlijke situaties. Mensen werden bijvoorbeeld gespot in de trein of tijdens het eten en waren zich er niet van bewust dat ze werden onderzocht. Apen werden gevolgd in de Apenheul (Apeldoorn) en het Wilhelmina Dierenpark (Stuttgart). De wetenschappers keken hoe vaak ze gaapten, hoeveel ‘besmettingen’ er mogelijk waren en hoeveel anderen er ook daadwerkelijk binnen 3 minuten gaapten.

Bonobo’s ook empathisch

Als de gaper en de na-aper geen vrienden of familie van elkaar waren, bleken bonobo’s net zo vaak te reageren als mensen. Onderzoekers concluderen dan ook dat emotionele besmetting bij apen wellicht net zo vaak voorkomt als bij mensen. Ze denken daarom dat deze dieren ook empathie kunnen voelen.

Opvallend genoeg is er wél een verschil als de gaper en de na-aper bevriend zijn of wanneer zij familie zijn. Mensen reageren dan sneller en vaker dan bonobo’s. Dit komt volgens de onderzoekers doordat mensen een sterkere band hebben met soortgenoten, waardoor ze ook eerder worden besmet.

Bronnen: PeerJ, PeerJ via EurekAlert!

Beeld: Hans Hillewaert