Ze mogen klein zijn, mieren zijn wel ongelooflijk sterk en georganiseerd. Hoe zijn ze toch in staat zo’n hoge toren te bouwen?
Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd. Dit gaat zeker op voor mieren. De kleine insecten zijn namelijk ongelooflijk sterk – ze kunnen ongeveer 750 keer hun eigen lichaamsgewicht dragen – en ze zijn in staat om overstromingen te overleven door een drijvend vlot te vormen uit… mieren!
Maar we zijn nog niet klaar, want wat de sociale insecten nog meer kunnen, is een heuse Eifeltoren bouwen. Dat doen ze autonoom, zonder een coördinator die de boel netjes regelt. Hoe mieren in staat zijn dit hoge bouwwerk te maken, is nu onderzocht.
Slimme toren
Het onderzoek borduurt voort op eerder onderzoek waarin duidelijk werd hoe mieren slimme vlotten konden maken tijdens overstromingen. De toren wordt op een soortgelijke manier gebouwd. Wanneer een kolonie rode vuurmieren in een bak werd geplaatst en de mieren gedwongen waren om tegen een paal op te klimmen, zagen de onderzoekers hoe snel de toren werd gevormd.
Elke mier begon als een razende de mast te beklimmen op zoek naar een lege plek. Wanneer hij die vond, nam hij daar plaats. De volgende mieren deden hetzelfde totdat de paal volledig bedekt was met de krioelende beestjes. De toren bleek ook nog eens erg stabiel, doordat er aan de voet meer mieren zich hadden verzameld dan bovenaan. Het gewicht van de insecten was op deze manier slim verdeeld.
It’s sinking!
Maar hier bleef het niet bij, want de onderzoekers deden per toeval nog een ontdekking. Zo hadden ze per ongeluk de camera nog een uur laten draaien, nadat het onderzoek was afgerond. Omdat het zonde was dit materiaal weg te gooien, besloot het team er toch maar naar te kijken. Op normale snelheid lieten de beelden een grote mierenchaos zien. Maar wanneer de wetenschappers de beelden tien keer versnelden, leek het alsof de mierentoren langzaam aan het zinken was.
Om dat te bevestigen, maakte het onderzoeksteam gebruik van een bijzondere techniek. Met behulp van röntgentechnologie was het mogelijk naar het binnenste van de toren te kijken. Hiervoor hadden de insecten kleine hoeveelheden radioactief jodium binnengekregen. En warempel, de toren was inderdaad langzaam aan het zinken.
Hilarisch gedrag
Na meerdere experimenten te hebben gedaan, kwamen de onderzoekers erachter dat het ‘zinkgedrag’ was te wijten aan de mieren onderaan. Die konden het gewicht van de bovenste insecten niet meer aan verplaatsten zich naar buiten. Intussen gingen de buitenste mieren naar de top om de toren te herbouwen. Dus de rest van de toren is langzaam aan het zinken, terwijl de mieren bovenop het bouwwerk steeds hoger aan het bouwen zijn. Best hilarisch eigenlijk.
Entomoloog Tim Mohlmann vindt het ook een bijzondere ontdekking. “Het onderzoek toont weer hoe geweldig de mieren kunnen samenwerken en zoveel meer voor elkaar kunnen krijgen dan een individu. Daarnaast is het ook knap dat ze zo’n structuur van mierenlijfjes weten te maken tegen de zwaartekracht in. Andere bekende mieren bouwwerken – van de insecten zelf gemaakt – zijn allemaal horizontaal of naar beneden gericht.”
Bronnen: Royal Society Open Science, Georgia Institute of Technology, New Scientist, Gizmodo
Beeld: D. Hu et al., 2017
Lees ook: