Amerikaanse wetenschappers hebben met genetische manipulatie een gist ontwikkeld die papaver kan vervangen als grondstof voor pijnstillers.

Onderzoekers van de Stanford University zijn erin geslaagd door middel van een genetisch gemodificeerde gist suiker om te zetten in hydrocodon, een opiaat verwant aan morfine. De pijnverzachtende stof die in veel medicijnen zit verwerkt, wordt gewonnen uit papaver, dezelfde plant waarvan opium – en daarmee heroïne – wordt gemaakt. Pijnstillers maken zou met deze methode in de toekomst tien keer zo goedkoop moeten zijn.

Productietijd

De nieuwe techniek zou ook de duur van het productieproces van pijnstillers sterk kunnen drukken. Productietijd van een medicijn bedraagt nu ongeveer een jaar. Bovendien is de papaveroogst kwetsbaar voor slecht weer en ziekten. Met behulp van gist kost de ontwikkeling van hetzelfde geneesmiddel nog maar enkele dagen en is de productie – immers in een laboratorium – ongevoelig voor de grillen van de natuur.

Het zou een oplossing kunnen zijn voor de wereldwijde schaarste van opiaten. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie hebben meer dan vijf miljard mensen geen toegang tot pijnstillers. Bovendien kan de gistmethode de winning van opiaten losmaken van de druggerelateerde problemen van papaverteelt.

Drempels

Vooralsnog levert de uitkomst van het onderzoek meer hoop op dan winst, want de gistmedicijnen zijn nu nog verre van rendabel. De wetenschappers hadden maar liefst 20.000 liter gist nodig om één dosis pijnstillers te maken. Deze inefficiëntie zou echter snel verholpen kunnen worden door optimalisatie van de enzymen in de gist. Tegenover The Guardian stelt Tom Ellis, Brits synthetisch bioloog aan Imperial College, dat een goed gefinancierd bedrijf deze klus zou kunnen klaren in vijf à zes jaar.

Naast de hoge kosten is er nog een andere drempel: misbruik. Met de nieuwe techniek zou het maken van illegale drugs zoals heroïne veel eenvoudiger zijn, zo waarschuwen bezorgde wetenschappers. Ellis ziet dat anders: hij benadrukt dat het produceren van illegale drugs met gist voor criminelen veel lastiger is dan met de papaverplant.

Bronnen: Science, Phys.org, The Guardian

Beeld: Ondřej Karlík/CC BY 3.0