Geologen hebben een 3 miljoen jaar oud toendralandschap gevonden onder het ijs van Groenland. De ontdekking vertelt ons meer over de gevolgen van klimaatsverandering.
Gletsjers zoals de Groenlandse werken normaal gesproken als een natuurlijke schuurmachine. Ze vegen al het gesteente, begroeiing en bodem weg. Wetenschappers waren daarom erg verrast toen ze een nog vrijwel intact toendralandschap van 3 miljoen jaar geleden aantroffen in het centrum van de Groenlandse ijskap, onder een 3 kilometer dikke ijslaag.
“In plaats van dat de ijskap het landschap afschraapt, is deze eraan vastgevroren”, vertelt geoloog Paul Bierman (University of Vermont). “Hierdoor werkt het als een soort diepvries die het antieke landschap in goede staat houdt. Dit maakt het zeer waarschijnlijk dat het landschap in de afgelopen 3 miljoen jaar constant onder ijs heeft gelegen, ondanks verschillende periodes van global warming en cooling.”
Het groene Groenland
Maar er is meer. De onderzoekers hebben de concentratie van beryllium-10 in het landschap kunnen meten. Dit stofje stapelt zich alleen op in aarde en gesteente als het in aanraking komt met kosmische straling. Deze straling vang je op aan het aardoppervlak. En wat blijkt? De beryllium-10-concentratie was erg hoog in het landschap. De onderzoekers schatten daardoor dat de bodem honderdduizenden jaren lang aan het aardoppervlak heeft gelegen, voordat hij een paar miljoen jaar gelden volledig werd bedekt met ijs. Vroeger was Groenland dus echt groen.
Desastreuze gevolgen
“Volgens wereldwijde voorspellingen is de globale temperatuur op dit moment aan het koersen naar een van de warmste in miljoenen jaren,” vertelt Bierman. “Sinds de mens op de aarde rondloopt, is de ijskap nog nooit helemaal gesmolten geweest. Maar als we zo doorgaan, zal dat toch echt gaan gebeuren.”
Dit zou desastreuze gevolgen met zich meebrengen. Groenland heeft 656.000 vierkante meter aan ijs en wanneer dit allemaal zou smelten, stijgt de zeespiegel zeker 7 meter. Daarnaast denkt Bierman dat wanneer de ijskap eenmaal is gesmolten, deze niet snel meer zal teruggroeien.
Bronnen: Science, University of Vermont via EurekAlert!
Tekst: Tom Gerrits
Beeld: Joshua Brown