De punchline van een (slechte) grap is leuker als die vergezeld wordt met het geschater van anderen. Zelfs als het geen oprecht gelach is.

De meeste mensen vinden ze zacht gezegd bloedirritant, de lachopnames die vaak de meest flauwe grapjes in voornamelijk wat oudere sitcoms (zoals M*A*S*H en Friends) of films vergezellen. Maar ze werken wel, zo blijkt wederom uit een onderzoek gepubliceerd in Current Biology. Bij het horen van zowel geacteerd als oprecht gelach scoorden mensen de grapjes als zijnde leuker dan zonder het geschater.

Lees ook:

• Vrouw wordt aan het lachen gemaakt tijdens hersenoperatie
• Lachen is dodelijk voor sommige mensen

Lach in blik

Canned laughter wordt het in het Engels genoemd, de lachopnames die aan veel, voornamelijk oudere komische televisieprogramma’s en films worden toegevoegd om te benadrukken dat iets grappig (bedoeld) is. De onderzoekers, verbonden aan de University College Londen wilden nagaan of deze ‘lach in blik’ ook echt werkt en of er verschil is tussen opnames van geacteerd en oprecht geschater.

Hiervoor verzamelde het team 40 typische ‘dad jokes’: grappen die grappig zijn, maar eigenlijk ook heel slecht, zoals: What does a dinosaur use to pay the bills? Tyrannosaurus cheques! De onderzoekers scoorden de grappen van 0 (niet grappig) tot 7 (hilarisch), en namen van elk twee versies op: een met geacteerd gelach en een met oprecht gelach.

Echt versus nep

Wat bleek? Vergezeld door een lachbandje beoordeelden de luisteraars de grappen gemiddeld als aanzienlijk leuker. Het effect was het duidelijkst bij de opnames van het oprechte gelach. “Een erg mooie studie”, mailt cognitief psycholoog Mariska Kret (Universiteit Leiden). “Het is sterk dat de auteurs echte uitingen van emotie hebben gebruikt, en deze vergeleken met geacteerde.” Veel vergelijkbare studies maken enkel gebruik van geposeerde gezichtsexpressies of stemgeluiden.

Dat de lachbandjes de ‘grappigheidsfactor’ verhogen, verbaast Kret niet. “Emoties zijn erg aanstekelijk en worden vaak gespiegeld”, legt ze uit. “Dit is helemaal het geval met geluiden van lachen, maar ook subtiele uitingen zoals pupilgrootte worden gespiegeld. Meestal helpt dit anderen beter te begrijpen. Dat kan de vertrouwensband bevorderen.”

Autisme

Ook mensen met autisme kregen de grappen te horen. “Zij hebben vaak moeite met de emoties van anderen”, vertelt Kret. “Het is nog niet duidelijk waarom.” De onderzoekers vermoedden dan ook dat deze groep wellicht anders op de lachbandjes zou reageren dan mensen zonder de stoornis. Dat bleek niet zo; wederom werden grappen met gelach leuker gevonden en was het effect het sterkst bij de oprechte varianten.

Wat daar de redenen voor zijn, is nog niet duidelijk. “In mijn eigen onderzoek ga ik kijken of mensen met autisme net zo spiegelen als gezonde mensen, maar dat ze er wellicht onbewust minder informatie uit halen en minder gebruik van maken bij het maken van beslissingen dan mensen zonder autisme.”

En nee, dat de lachbandjes (flauwe) grapjes leuker maken, betekent niet dat we ze ook weer in nieuwe(re) series en films zullen horen. Ze zijn natuurlijk niet voor niets verdwenen; de meeste mensen ergeren zich er dood aan.

Bronnen: Current Biology, EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!