Voor het bepalen van de grootte van en de afstand tot de dingen om ons heen gebruiken we niet alleen visuele informatie. De grootte van ons eigen lichaam is ook erg belangrijk.

Stel je voor: tijdens je slaap krimp je tot het formaat barbiepop. Wat gebeurt er dan als je weer wakker wordt? Denk je dat jij kleiner bent geworden, of de wereld groter? Dat is een eeuwenoude vraag, waarop geen duidelijk antwoord is.

Wat wel duidelijk is, is dat voor het inschatten van grootte en afstand van objecten sowieso gebruik wordt gemaakt van visuele informatie, zoals vergelijking. Daarom snappen we bij het zien van een foto waarop een mens en een boom even groot zijn, dat de boom op de achtergrond staat. En daarom kijken we zo raar naar foto’s van mensen op een zand- of zoutvlakte. Maar hersenwetenschappers van het Karolinska Institutet hebben nu aangetoond dat de grootte van het eigen lichaam ook een belangrijke rol speelt bij het inschatten van grootte en afstand, zo schrijven zij in PLoS ONE.

De onderzoekers van het Karolinska Institutet zijn oude bekenden: eerder dit jaar schreven wij al over hun experiment naar de illusie van een lichaam met drie armen. De techniek die daar werd gebruikt – het tegelijkertijd stimuleren van een zichtbare prothese en het onzichtbare eigen lichaamsdeel – is ook nu weer toegepast. Niet op een arm, maar op het gehele onderlichaam. Vrijwilligers lagen hierbij op een bed met een scherm voor hun ogen, waardoor ze niet het eigen lichaam, maar de prothese zagen. Door die twee tegelijkertijd te stimuleren, kregen vrijwilligers het idee dat de prothese lichaamseigen was.

Vervolgens werd er gekeken wat er dan gebeurde als de prothese hoorde bij een heel groot (4 meter) of juist heel klein (80 of zelfs 30 centimeter) lichaam. En wat bleek? De lilliputters hadden het idee dat objecten groter en verder weg waren dan in werkelijkheid, terwijl de reuzen de objecten als kleiner en dichterbij zagen. De conclusie van de onderzoekers luidt dan ook: “De grootte van je eigen lichaam bepaalt hoe je de wereld ziet.”

Maar dat geeft nog geen antwoord op de bovenstaande vraag: dachten de vrijwilligers dat zij waren gekrompen of gegroeid, of dat de wereld was veranderd? In het artikel staat: “De meeste vrijwilligers hadden niet het idee dat het protheselichaam zo extreem klein was. In plaats daarvan hadden zij het gevoel dat ze in een reuzenwereld terecht waren gekomen.” Zo, is die eeuwenoude vraag ook weer opgelost.

Bron: PLoS ONE, Public Library of Science via Medical Xpress

Beeld boven: Björn van der Hoort, Copyright: Henrik Ehrsson. Beeld in tekst: Staffan Larsson, Copyright: Staffan Larsson.