Wanneer mensen de illusie hebben dat hun lichaam onzichtbaar is, vinden zij het staan voor een groep mensen veel minder spannend.

Kun je de hersenen zo foppen dat je het gevoel hebt dat je onzichtbaar bent? Dat vroegen Zweedse onderzoekers zich af. In hun onderzoek hebben zij aangetoond dat het niet alleen mogelijk is om de hersenen voor de gek te houden, maar ook dat de illusie van onzichtbaarheid de stressreactie op het staan voor een groep mensen verlaagt.

Hoe laat je iemand denken dat hij onzichtbaar is?

De onderzoekers deden de proefpersoon een speciaal masker op met daarin een camera. Tegenover de deelnemer stond een camera op dezelfde hoogte (zie onderstaande afbeelding). Via het masker zag de proefpersoon de beelden van de camera tegenover hem.

Vervolgens ging een onderzoeker precies tussen de camera en de proefpersoon in staan. Deze ging daarna met een verfkwast over het lichaam van de proefpersoon heen en maakte dezelfde beweging onder de camera tegenover hem. Hierdoor ging de proefpersoon geloven dat hij een onzichtbaar lichaam had.

Dat de proefpersoon deze illusie had, werd nog duidelijker bij een tweede test. Wanneer de onderzoeker namelijk met een kwast over het lijf van de persoon bleef strijken, maar deed alsof hij ‘het onzichtbare lichaam’ stak met een mes, gaf dit een schrikreactie bij de proefpersoon.

Nieuwe angsttherapie

De onderzoekers wilden ook graag weten of de illusie van een onzichtbaar lichaam nog andere effecten op het brein had. Daarom moest de proefpersoon voor een groep mensen gaan staan. Voor veel mensen is dit een spannende situatie. Door de hartslag van de proefpersoon te meten, kregen de onderzoekers een idee van hoe eng mensen het vonden om voor de groep te staan.

Wanneer mensen dachten een onzichtbaar lichaam te hebben, waren ze minder gestrest dan mensen die wel een lichaam zagen door de camera. “Op dit moment kunnen we alleen nog maar speculeren waardoor dit komt”, mailt onderzoeker Arvid Guterstam. “Wanneer de hersenen zelf het lichaam voorstellen als onzichtbaar, dan denk je onbewust dat je lichaam voor anderen ook niet zichtbaar is. Hierdoor worden de signalen over de situatie mogelijk ook anders verwerkt in het brein.”

De onderzoekers denken dat de illusie van een onzichtbaar lichaam misschien een nieuw soort angsttherapie kan zijn.

Bronnen: Scientific Reports, Karolinska Institutet via EurekAlert!

Beeld: Guterstam et al/CC BY 4.0