Een nieuw ontwikkeld pesticide zou bijen ongemoeid moeten laten en alleen de echte slechteriken aanpakken. Maar is dit wel echt een oplossing te noemen?
Bijen zijn hard nodig. De insecten spelen een grote rol in onze voedselketen door planten te bestuiven. Maar ondanks het feit dat we ze nodig hebben, nemen bijenaantallen enorm af door het wijdverspreide gebruik van pesticiden. Daarom komen onderzoekers van de Michigan State University met een nieuw pesticiderecept: eentje waarvan ‘slechte’ insecten wel doodgaan, maar bijen niet.
Tau-fluvalinaat
Bij het ontwikkelen van het nieuwe recept richtten de onderzoekers zich op de stof pyrethroïde. Deze synthetische insecticide doelt op de natriumkanalen in de zenuw- en spiercellen die insecten gebruiken voor snelle elektrische signalering. Pyrethroïden houden de natriumkanalen voortdurend open, waardoor het zenuwstelsel over-stimulated raakt en de insecten sterven.
Ook bijen zijn erg gevoelig voor pyrethroïden, maar tegen één type van deze stof – tau-fluvalinaat – hebben de gevleugelde insecten resistentie opgebouwd, ontdekten de onderzoekers. Tau-fluvalinaat wordt al gebruikt als insecticide tegen onder andere varroamijten (een schadelijke parasiet voor bijen), maar is dus niet giftig voor bijen. Van dit kenmerk willen de wetenschappers gebruikmaken om selectievere pesticides te ontwikkelen.
Vergeet de sluipwesp niet
Toch is de vraag of dit wel echt een oplossing kan worden genoemd. Want de bij is heus niet het enige insect dat nuttig is in Nederland. Zo denkt ook entomoloog Leo Beukeboom (Rijksuniversiteit Groningen) erover. “Alle andere nuttige insecten gaan alsnog dood, zoals sluipwespen – de ‘neefjes’ van de honingbijen. Parasitaire wespen zijn heel belangrijk om andere insecten onder controle te houden in de natuur. Dit geldt niet alleen voor sluipwespen, maar ook voor allerlei andere insecten.”
“Tenslotte is de meerderheid van de insecten nuttig, maar een klein deel veroorzaakt schade en kan worden aangemerkt als plaaginsect. Dus het is volstrekt onacceptabel om een nieuw insecticide toe te passen waar alleen honingbijen resistent tegen zijn. Het hele insecticidegebruik zal naar beneden moeten, willen we de insecten in stand houden, en de natuur in het algemeen.”
De onderzoekers menen wel dat niet alleen bijen resistent zijn tegen tau-fluvalinaat, maar dat er nog meer nuttige insecten zijn die tegen de stof kunnen, waaronder muggen (ja, ook muggen zijn nuttig; als voer voor andere dieren).
De onderzoekers publiceerden hun bevindingen in Proceedings of the National Academy of Sciences.
Bronnen: PNAS, Michigan State University, New Atlas
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!