Nederlandse en Britse onderzoekers hebben een pak ontworpen dat volgens hen beter kan achterhalen of iemand liegt.  

In de Verenigde Staten worden ze al een tijd gebruikt door rechercheurs: leugendetectors. In Europa wordt de polygraaf (zie foto hiernaast) echter zelden gebruikt, omdat er veel scepsis heerst over de betrouwbaarheid van het apparaat. Maar Nederlandse en Britse onderzoekers zeggen nu een nieuwe, betere methode te hebben ontwikkeld om te weten te komen of iemand dingen uit zijn duim zuigt: een leugendetectorpak.

120 bewegingen

Mensen die liegen, maken onbewust tics met hun gezicht, maken onwillekeurige lichaamsbewegingen en zouden meer zweten. Op basis hiervan bepaalt een polygraaf of iemand de waarheid spreekt. Het nieuw ontwikkelde pak, hetzelfde soort dat wordt gebruikt om gamepersonages te genereren, zou veel meer locaties in het lichaam monitoren dan klassieke testen. Het pak is uitgerust met 17 sensoren die tot 120 bewegingen per seconde kunnen waarnemen voor 23 gewrichten.

Om te onderzoeken hoe betrouwbaar de onesie is, werden 180 studenten ondervraagd. Bij het eerste experiment mocht de helft van de proefpersonen een computerspelletje spelen voor 7 minuten, terwijl de andere helft alleen maar te horen kreeg hoe het spel in zijn werking ging. Vervolgens werd hen gevraagd of ze het spel hadden gespeeld. De helft loog hierover en de andere studenten spraken de waarheid.

Tijdens het tweede experiment werd er zogenaamd een verloren portemonnee met geld erin gevonden door de studenten. Sommige proefpersonen moesten de portemonnee in een kist met gevonden voorwerpen leggen, terwijl de andere studiebollen hem verstopten en hierover logen. De resultaten toonden de onderzoekers gisteren op een internationale conferentie in Hawaii.

Wetenschappelijk bewijs

“We konden met een accuraatheid van 82,2 procent identificeren of iemand liegt of niet op basis van hun bewegingen in het pak”, vertelt hoofdonderzoeker Sophie van der Zee. “Onze proefpersonen konden maar in 52 procent van de gevallen correct identificeren of iemand loog of niet, dus met onze methode gebaseerd op beweging kunnen we beter leugens detecteren dan dat mensen dat zelf kunnen.”

Maar zijn er geen Amerikaanse bedrijven die een nog hoger percentage kunnen behalen? “Er zijn commerciële bedrijven die dit claimen, maar ik heb daar nog geen wetenschappelijk bewijs voor gezien”, zegt van der Zee. “Programma’s als Dr. Phil en Lie to me zorgen er wel voor dat men gelooft dat we leugens bijna perfect kunnen detecteren, maar alle meta-analyses laten zien dat we als mensen niet beter zijn dan 54 procent in het detecteren van leugens.”

Er zitten wel een aantal nadelen aan het leugendetectorpak. Het kost zo’n 38.000 euro en, hoewel de foto van het pak anders doet vermoeden, zit het erg oncomfortabel. Er wordt op het moment dan ook gezocht naar een goedkoper alternatief.

Bronnen: Conference of Hawaii (pdf), The Guardian