Proxima b leek een uitstekende planeet om leven te herbergen, maar volgens deze astronomen kunnen we dat wel vergeten.
Leven op een andere planeet dan de onze: hoe tof zou dat zijn. En ook al is buitenaards leven an sich niet uitgesloten, op de aardachtige planeet Proxima b is dat het wel. Althans dat is wat onderzoekers van de University of North Carolina beweren in hun artikel dat op de pre-print website arXiv.org staat. Reden? Er vinden regelmatig krachtige uitbarstingen plaats die de dampkring van Proxima b kunnen aantasten en het planeetoppervlak steriliseren.
Einde discussie
Proxima b wordt al langere tijd als kandidaat voor een bewoonbare planeet gezien, omdat hij niet zo heel veel zwaarder zou kunnen zijn dan onze aarde en zich in de leefbare zone van zijn ster, Proxima Centauri, bevindt.
Maar toen al zetten meerdere sterrenkundigen hun vraagtekens erbij, want Proxima Centauri is niet een ster zoals onze zon, maar een rode dwerg. Oftewel: een kleine, zwakke en relatieve koele ster met een oppervlaktetemperatuur van slechts 2780 graden Celsius (in tegenstelling tot het 5500 graden hete oppervlak van de zon). En nu willen deze onderzoekers voorgoed een punt zetten achter de discussie.
Blote oog
Ze analyseerden gegevens die zijn verzameld door de Evryscope: een reeks telescopen die de gehele sterrenhemel in de gaten houdt. In maart 2016 detecteerde deze grote telescoop een erg krachtige sterrenvlam. Proxima Centauri nam hierdoor even in helderheid toe met factor 68, waardoor hij met het blote oog zichtbaar moet zijn geweest.
Toen de onderzoekers verder speurden, ontdekten ze dat Evryscope in de afgelopen twee jaar nog 23 andere, minder krachtige uitbarstingen heeft gemeten. Vervolgens vergeleken de sterrenkundigen de data met gelijktijdige metingen verkregen door ander instrumenten. Op die manier konden ze de hoeveelheid Uv-straling berekenen die is vrijgekomen bij de uitbarsting van maart 2016.
Uv-bestendig?
Daaruit kwam dat het Uv-licht dat is geproduceerd door die uitbarsting het oppervlak van Proxima b bereikte met honderd keer de intensiteit die vereist is om eenvoudige Uv-bestendige micro-organismen te doden. Oftewel: eventueel leven zou flink worstelen om te overleven op Proxima b.
“Een hele interessante waarneming van een superflare van Proxima Centauri”, mailt sterrenkundige Ignas Snellen (Universiteit Leiden). “Dit moet inderdaad zonder twijfel grote invloed hebben op de atmosfeer van de planeet Proxima b. Ik denk wel dat het nog te vroeg is om hele sterke conclusies te gaan trekken.”
“Eerst willen we graag weten of Proxima b überhaupt een atmosfeer heeft,” vervolgt Snellen, “en wat voor gassen erin voorkomen. Als we de aarde bij Proxima zouden zetten dan gaat het leven dat inderdaad niet overleven. Maar wie weet wat de samenstelling van Proxima b is. Sowieso is de planeet een stuk zwaarder en kan daardoor mogelijk makkelijker een dikke atmosfeer vasthouden. Misschien kan dat de negatieve effecten van de superflares opheffen.”
“We praten misschien alsof we veel van deze planeet weten, maar we hebben tot nu toe alleen nog maar indirect kunnen vaststellen dat hij bestaat”, zegt sterrenkundige Lucas Ellerbroek (Universiteit van Amsterdam). “Een directe foto hebben we er nog niet van kunnen nemen, laat staan dat wetenschappers de atmosfeer en oppervlak in detail hebben kunnen onderzoeken. Ik kijk uit naar waarnemingen met nieuwe telescopen (bijvoorbeeld de E-ELT en James Webb) die planeten als Proxima b beter kunnen bestuderen.”
Bronnen: arXiv, Astriobiology, Alles over sterrenkunde
Beeld: Roberto Molar Candanosa / Carnegie Institution for Science, NASA/SDO, NASA/JPL
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!