Nederland heeft een aantal prachtige sterrenwachten en planetaria. Deze drie zijn zeker een bezoek waard.

1) Sterrewacht Leiden

Opgericht in 1663 is dit de oudste nog bestaande universitaire sterrenwacht ter wereld. De eerste Leidse astronomen keken met ouderwetse meetinstrumenten hoe hoog een hemellichaam boven de horizon stond, want de telescoop was toen nog niet zo’n geavanceerd instrument.

2) Planetron Dwingeloo

In deze moderne sterrenwacht in het donkere Drenthe kun je goed naar de hemel kijken. Je hoeft daarvoor niet eens door een telescoop te turen, want een apparaat projecteert de sterrenhemel op de grote koepel van het Cinedome.

3) Planetarium Franeker

Een Friese predikant beweerde in 1774 dat de aarde spoedig zou vergaan. Amateur-astronoom Eise Eisinga wist dat dit pure flauwekul was, en toonde dat aan door ons zonnestelsel na te bouwen. Het planetarium draait nog steeds, en is daarmee het oudste ter wereld.

Dit is een kader uit het artikel ‘Gezocht: duisternis’ te vinden in KIJK 3/2019. Deze editie ligt in de winkel vanaf 21 februari tot en met 20 maart.

Meer informatie:

• TEDx Talks: De-Light the Night (Light Pollution Solutions) | Diane Turnshek | TEDxPittsburgh
• BNR: Lichtvervuiling stoort natuur en sterrenhemel
• National Geographic: Light Pollution 101
• KIJK: Steeds meer licht in de duisternis

Tekst: Merijn van Nuland

Openingsbeeld: NASA/ESA