Op basis van handbewegingen voorspelden wetenschappers bij 18 weken oude foetussen correct wie later links- en wie rechtshandig werd.
Ongeboren baby’s kunnen al meer dan je denkt. Zo zijn ze op echo’s al betrapt op gapen, huilen, lachen en hikken, maar ook op het horen en zien van mensen uit de buitenwereld. Bovendien maken baby’s in de baarmoeder bewegingen die ze jaren later ook laten zien. En daarbij gebruiken ze al vroeg in hun ontwikkeling een voorkeurshand, schrijven Italiaanse onderzoekers in het vakblad Scientific Reports.
Voorspellen
Over links- en rechtshandigheid wordt al langere tijd gediscussieerd onder wetenschappers. Ontstaat de voorkeurshand pas in de kleuterleeftijd of gebeurt dat zelfs al in de baarmoeder? De nieuwste studie besloot eens gedetailleerd naar die laatste fase te gaan kijken.
In totaal deden 29 zwangere vrouwen mee aan het onderzoek. Zij ondergingen bij 14, 18 en 22 weken een 4D-echo in twintig minutensessies, waarbij bewegende driedimensionale beelden werden gemaakt van de ongeboren koter. De bewegingen die werden bestudeerd, waren die met de hand naar de ogen, met de hand naar de mond en met de hand naar de baarmoederwand. Die eerste twee vergen precisie, die laatste beweging werd als controle gebruikt.
De onderzoekers maakten op basis van die bewegingen – in totaal 488 – een voorspelling van de voorkeurshand van de ongeboren baby. Vervolgens werden de kinderen op 9-jarige leeftijd gevraagd of ze links- of rechtshandig waren.
Motorische geavanceerd
Van de onderzochte kinderen waren er 25 rechtshandig en vier linkshandig. In 89 tot 100 procent van de gevallen, afhankelijk van de meegetelde factoren, had het onderzoeksteam de voorkeurshand al vanaf de 18e zwangerschapsweek juist voorspeld.
“Dat een voorkeur al in de baarmoeder is vast te stellen, was al eerder aangetoond door te kijken op welke duim de foetus duimde”, vertelt links/rechtshandige-deskundige Roel Willems (Radboud Universiteit). “De huidige studie is veel preciezer door bewegingen in veel meer detail te bestuderen.”
“Het is een mooi gedane studie en de analyse van de bewegingen zijn origineel”, vervolgt Willems. “Jammer alleen dat de groepsgrootte (29 foetussen waarvan 4 uiteindelijk linkshandig) erg laag was. Dit zal om praktische redenen zijn geweest. Maar de conclusie was sterker geweest als ze het in een veel grotere groep hadden kunnen laten zien.”
Opsporen aandoeningen
Overigens zou de studie een opzetje naar meer kunnen zijn, schrijven de onderzoekers verder in hun publicatie. Handvoorkeur is het gevolg van de dominantie van een bepaalde hersenhelft (de linker voor rechtshandigen en omgekeerd). Dezelfde asymmetrie wordt gelinkt aan aandoeningen als depressie, schizofrenie en autisme. De hier gebruikte manier van bewegingsanalyse van foetussen kan leiden tot het tijdig opsporen van ziektes vroeg in de ontwikkeling.
Willems is hiervan niet helemaal overtuigd. “Dit lijkt me erg ver gezocht: een verband tussen deze aandoeningen en de verminderde voorkeur voor de rechterhand is weliswaar gevonden, maar dat iets anders dan dat het voorspellende waarde zou hebben. Geslacht is zo bezien ook een voorspeller voor autisme, en toch gaan we niet alle jongetjes extra in de gaten houden.”
Bronnen: Scientific Reports, Scuola Internazionale superiore di Studie Avanzati
Beeld: Rizome/CC by SA 3.0 unported
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!