Vreemd genoeg zorgt meer regenval voor minder bomen op de savanne. Wetenschappers weten nu waar dat door komt.
Eindeloze vlaktes, in de verte een kudde stoffige olifanten en zo nu en dan een verdorde boom: dat is het stereotype plaatje van het Afrikaanse savannelandschap. In werkelijkheid wisselen grasvelden en gebieden met veel bomen elkaar af. Maar vreemd genoeg groeien er in regenachtige savannegebieden een stuk minder bomen en meer gras dan in droge gebieden. Wetenschappers van de Princeton-universiteit kwamen erachter dat bomen plensbuien minder goed kunnen managen dan eenvoudig gras dat kan.
De verklaring van dit fenomeen is volgens de onderzoekers niet eens zo ingewikkeld. Wanneer er veel regen valt, heeft gras een belangrijk voordeel. Omdat het sneller groeit dan een boom kan het bij regen het water veel sneller gebruiken en produceert het per saldo dus veel meer organische stof. Maar als een gebied droger wordt, zijn de bomen in het voordeel. Die kunnen het zonder water veel langer uithouden dan het tere gras.
Vooruit kijken
Om hierachter te komen, verzamelden Xiangtao Xi en zijn collega’s allerlei gegevens over de groei van zowel grassen als bomen van de savanne. Die koppelden ze aan een programma dat verschillende regenscenario’s simuleerde. Vervolgens speelden ze realistische scenario’s af en zorgden ze ervoor dat de virtuele bomen en grassen groeiden zoals in het echt. Door bij te houden aan welke knoppen ze hadden gedraaid, konden de wetenschappers zien dat ‘watermanagement’ het verschil maakte.
In het onderzoek dat hierover werd gepubliceerd in het vaktijdschrift PNAS schrijft Xi dat het belangrijk is voor de lokale bevolking om een goede voorspelling te maken van klimaatveranderingen en dus de effecten van meer of minder regen. Veel mensen zijn afhankelijk van de savanne vanwege het vee dat ze er laten grazen. Als ze met behulp van deze nieuwe kennis kunnen voorspellen hoe het ecosysteem verandert onder een veranderend klimaat, kunnen zij zich erop voorbereiden, zo verklaarde Xi.
Beeld: Kev Moses/CC BY 2.0