Methaan-producerende microben zijn mogelijk verantwoordelijk voor de grootste massa-extinctie in de geschiedenis van de aarde.
252 miljoen jaar geleden stierf plotseling 90 procent van de soorten op aarde uit. Het was de grootste massa-extinctie in de wereldgeschiedenis. Onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology denken dat ze de schuld kunnen geven aan methaan producerende microben (Methanosarcina). De populatie van de microben zou plotseling hard zijn gegroeid, waardoor de hoeveelheid methaan in de atmosfeer drastisch toenam. Dat heeft volgens de onderzoekers gezorgd voor een snelle temperatuurstijging en verzuring van de oceanen. Daardoor stierven onder andere de meeste schelpdieren uit, omdat ze in zuur water geen schelpen kunnen vormen.
Koolstoftoename niet te verklaren door vulkaanuitbarstingen
Aan sedimenten op de oceaanbodem is te zien dat de hoeveelheid koolstof in de atmosfeer op het moment van de massa-uitsterving gigantisch toenam. Eerder werd gedacht dat die dat te danken was aan enorme vulkaanuitbarstingen, maar de Amerikaanse onderzoekers laten met berekeningen zien dat die de grote toename niet kunnen verklaren. Bovendien zou een koolstoftoename door vulkaanuitbarstingen worden gevolgd door een langzame afname van de hoeveelheid koolstof. En de sedimenten laten juist een continue, exponentiële groei zien.
Groei van de microbiële populatie
Een groei van de microbiële populatie is een van de weinige fenomenen die zo’n giga-sprong in de koolstofproductie wel kan verklaren. Bovendien tonen de wetenschappers aan dat de Methanosarcina rond de tijd van de extinctie een snellere manier ontwikkelde om methaan te produceren. Dat hielp ze om een explosieve groeispurt door te maken. Tenslotte blijkt uit sedimenten op de oceaanbodem dat de hoeveelheid nikkel in de oceanen voor de massa-extinctie toenam en dat element is dat van cruciaal belang is voor de Methanosarcina. Daarmee komen toch de oude ‘verdachten’ weer in beeld, want de nikkeltoename werd veroorzaakt door vulkanen die dit element de atmosfeer in spuwden.
Bronnen: Proceedings of the National Academy of Sciences, Massachusetts Institute of Technology via EurekAlert!