Het hormoon progesteron helpt zaadcellen om eicellen te veroveren door aan een eiwit in de staart van de spermacel te binden. Dit inzicht zou kunnen leiden tot een ‘mannenpil’.

Progesteron is de beste vriend van spermacellen, zo was al bekend. Dit vrouwelijke hormoon lokt de zaadcellen richting de eicel en helpt ze de cel binnen te dringen. Twee onafhankelijke onderzoeksgroepen uit de Verenigde Staten en Duitsland hebben nu ontdekt hoe dat precies werkt. Zij publiceerden hun bevindingen, die kunnen leiden tot een nieuwe vorm van anticonceptie, afgelopen week in Nature.

Spermacellen hebben het zwaar. Eenmaal in het vrouwelijk lichaam moeten ze het vijandige klimaat zien te overleven terwijl ze zich een weg banen richting de eicel. Gelukkig staan zij in deze strijd niet alleen; de spermatozoa worden geholpen door het vrouwelijke hormoon progesteron, dat de zaadcellen naar de eicel leidt. Eenmaal daar zorgt het hormoon voor hyperactiviteit van de staarten, waardoor de spermacellen de eicel binnen kunnen dringen.

Dit alles was al uit eerder onderzoek gebleken, maar niemand wist hoe dit proces precies werkte. Twee onderzoeksgroepen gingen onafhankelijk van elkaar op zoek naar het antwoord en kwamen tot dezelfde conclusie. Die komt er op neer dat progesteron direct bindt aan het eiwit CatSper, in de staart van de spermatozoïde. Daardoor komt er meer calcium in de cel, wordt de staart hyperactief, en kan er bevruchting plaatsvinden.

Volgens Benjamin Kaupp, leider van het Duitse team, is dit een mogelijke verklaring voor een aantal gevallen van onvruchtbaarheid. “Misschien kunnen sommige eicellen niet genoeg progesteron produceren, of zijn sommige zaadcellen niet zo gevoelig voor progesteron”, legt hij uit.

Polina Lishko, leider van de Amerikaanse onderzoeksgroep, denkt aan een andere toepassing, “de mogelijkheid om niet-hormonale anticonceptie te ontwikkelen.” Door de plek waar progesteron aan CatSper bindt te blokkeren, wordt het eiwit onbruikbaar en kan de zaadcel de eicel niet bevruchten.

Er valt best wat te zeggen voor deze methode van anticonceptie. Omdat CatSper alleen in spermacellen voorkomt, zullen er maar weinig bijwerkingen zin. En waarschijnlijk kan de methode door vrouwen én mannen worden gebruikt, omdat hij spermacellen beïnvloedt, ongeacht waar die zich bevinden. Dat zou betekenen dat de ‘mannenpil’ nu een stapje dichterbij is gekomen. Mannen, zijn jullie er klaar voor?

Bronnen: Nature News, ScienceNOW

Beeld: Shutterstock